تاریخچه: در تاریخچه محله اوین این گونه نوشته شده است که به دلیل آب و هوای دلپذیر و رودخانه‌ای که از این منطقه عبور می‌کرده است، حدود دو قرن پیش میراسماعیلی (اوینی)، میرشریف (میر شریفی)، میرزا علی محمدی (اعرابی)، میرزا بابا (مسعودیان) و میرزا هما (ابتهی) پنج طایفه‌ای بوده‌اند که در این محله سکونت گزیده‌اند و با وجود آب و آبادانی که در این ناحیه وجود داشته این طایفه‌ها به شغل کشاورزی مشغول بوده و از این طریق امرار معاش می‌کرده‌اند. امامزاده مطیب (ع) از قدیمی‌ترین زیارتگاه‌های واقع در پایتخت است که در محله اوین قرار دارد. در نزدیکی این مکان تپه‌ای که با نام تپه سرباز شناخته می‌شود قرار گرفته که در زمان قاجار محلی برای آموزش‌های نظامی سربازان بوده است. در اوین در طول حفاری‌هایی انجام شده از محل دانشگاه شهید بهشتی، آثار تاریخی گران‌بهایی به دست آمده است که نشان دهنده قدمت بالای این منطقه که بیش از دو قرن تخمین زده شده می‌باشد با وجود این که محله اوین غنی از آب بوده، تا سال 1346 شغل اصلی ساکنین منطقه کشاورزی و دامداری بوده است، اما با گذر زمان و تغییرات و گسترش تهران به سمت شمال و غرب، اوین نیز بافت سنتی‌اش را از دست داده و به یک منطقه شهری تبدیل شده است. هر چند هنوز هم می‌توان در کوچه بلال حبشی که یکی از مناطق دست نخورده اوین است، درختان سر به فلک کشیده را مشاهده کرد که در کنار خانه‌هایی با نمای سنتی که به صورت هوشمندانه‌ای بازسازی شده‌اند قرار دارند. در این کوچه می¬توان ساعت¬ها قدم زده و اکسیژن تازه و هوای تمیز را تنفس کرد. از دیگر نکاتی که درباره قدمت این منطقه می‌توان به آن اشاره کرد، تأسیس اولین مدرسه در محله شمیران می‌باشد که در حدود 90 سال پیش این امر صورت پذیرفته است

بافت انسانی: با وجود این که بسیاری از پایتخت نشین ها در ایام محرم و سوگواری سیدالشهدا گرد هم آمده و به بهترین نحو این مراسم مذهبی را برگزار می‌کنند، اما محرم در محله اوین حال و هوای دیگری دارد؛ زیرا تکیه میرزا موسی که متعلق به یکی از پنج طایفه اول ساکن این منطقه بوده است، هر ساله پذیرای عزاداران حسینی می¬باشد. نخستین سندهایی که درباره تکیه وجود دارند نشان دهنده این هستند که قدمت آن حتی از دویست سال فراتر رفته و به حدود 280 سال می‌رسد. این حسینیه که یک بنای تاریخی محسوب می‌شود در سال 1413 مورد بازسازی قرار گرفته است و هر ساله مراسم‌های شورانگیز عاشورا و تاسوعا در این مکان برگزار می‌شود؛ بنابراین علاوه بر ساکنین محله، افرادی که در دیگر نقاط شهر تهران هستند جهت شرکت در مراسم‌های مذهبی در اوین حاضر می‌شوند تا بتوانند روحشان را جلا ببخشند و مراتب ارادت خود را به اهل بیت ادا کنند.

مرزبندی: محله اوین از شمال به کوه‌هایی که در ارتفاعات 1800 متری از سطح زمین قرار دارند و نواحی شمالی این منطقه را پوشانده‌اند محدود می‌شود، ضلع شرقی اوین تا خیابان درکه ادامه پیدا کرده است و ضلع جنوبی منطقه نیز به اتوبان چمران و ضلع شرقی آن به بلوار دانشجو که از کنار دانشگاه شهید بهشتی عبور می‌کند محدود می‌شود

محدودیت ترافیکی: محله اوین در منطقه خوش و آب و هوای تهران یعنی منطقه یک واقع شده است، بنابراین درون محدوده طرح ترافیک و طرح زوج و فرد قرار ندارد.

اتوبوس و تاکسی: برای رسیدن به محله اوین از طریق اتوبوس می‌توانید از اتوبوس‌های تندرو یا بی ارتی که در محدوده شمال به جنوب تردد می‌کنند و مسیر آن‌ها در اتوبان چمران قرار دارد استفاده کنید. همچنین افراد ساکن در این محله و دانشجویانی که قصد دارند به دانشگاه شهید بهشتی مراجعه کنند می¬توانند از تاکسی‌هایی که در محدوده اتوبان چمران یا بلوار دانشجو در حرکت هستند استفاده نمایند

پمپ بنزین: اگر در ناحیه شمالی محله اوین سکونت دارید، باید از بلوار دانشگاه به سمت شرق حرکت کرده و از پمپ بنزینی که در این منطقه قرار دارد استفاده کنید؛ اما در صورتی که در نواحی جنوبی هستید، باید اتوبان چمران را به سمت شرق ادامه دهید و از طریق ایستگاه پمپ بنزین ولنجک سوخت مورد نیاز خودروی خود را تامین نمایید

دسترسی به مترو: در حال حاضر ایستگاه مترو در نزدیکی محله اوین وجود ندارد، اما با توجه به پیش بینی‌های انجام شده یک ایستگاه مترو در ضلع جنوبی دانشگاه شهید بهشتی افتتاح خواهد شد

امکانات: هنگام گشت زنی در این محله به سیزده چنار می‌رسید که قدمتی 400 ساله دارند، سر این درخت‌ها در گذشته قطع شده است ، اما باز درخت¬ها جوانه زده و سر از خاک بیرون آورده¬اند، به همین دلیل بخشی از محله اوین که در اطراف این چنارها قرار دارد، هنوز هم با نام پاچنار شناخته می‌شود. بقعه امامزاده مطیب (ع) که یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) بوده است نیز در محله اوین واقع شده است و افرادی که می‌خواهند چند لحظه‌ای خلوت کنند و در محیطی عرفانی با خالقشان به راز و نیاز بپردازند این امامزاده را انتخاب می‌کنند. برای رسیدن به این امامزاده باید وارد خیابان اوین- کچویی شده و پس از آن به خیابان حسینیه قدم بگذارید، با حرکت به سمت بالا می‌توانید امامزاده را که در سمت راستتان واقع شده است مشاهده کنید. از دیگر آثار تاریخی اوین می¬توان به باغ سپهر اشاره کرد که متعلق به وزیر مشیرالدوله دوم بوده و ناصرالدین‌شاه نیز روزهای زیادی را در این باغ سپری کرده است. این محله با وجود این که در ناحیه شمالی شهر واقع شده، اما امکانات قابل توجهی دارد، به گونه ای که ساکنین اوین و گردشگرانی که نیاز به دریافت خدمات درمانی دارند، می‌توانند به بیمارستان رامتین یا بیمارستان طالقانی که در سمت شرق منطقه قرار دارند مراجعه کرده و کلیه خدمات مورد نیازشان را دریافت کنند. فروشگاه‌ها و مراکز خرید محله اوین از فروشگاه‌ها و مراکز خریدی که در نزدیکی محله اوین قرار دارند می‌توان به مرکز خرید ولنجک اشاره کرد که در ناحیه شمالی منطقه و در سمت راست بلوار دانشجو قرار گرفته است.