تاریخچه: محله گمرک در مجاورت یکی از دروازه های قدیمی شهر تهران به نام دروازه قزوین قرار دارد. در زمان ناصرالدین شاه تهران دارای 12 دروازه بود که یکی از آنها دروازه قزوین نام داشت که بعلت تردد جهانگردان و اروپائیان از معروفیتی زیادی برخوردار بود. در گذشته گمرک محل ترخیص کالا بود اگرچه اکنون کارکرد سابق خود را از دست داده ولیکن هنوز تعداد زیادی از انبارهای کالاها در این محله وجود دارد. در سال 1309 هجری شمسی شهرداری تهران دروازه ها را خراب کرد و در سال 1384 شهرداری با توجه به اسناد تاریخی و به صورت نمادین اقدام به بازسازی دروازه قزوین در میدان قزوین نمود. در گذشته بازاریان تهران و افراد متمول در این محله سکونت داشتند و افراد عادی توانائی خرید ملک در این محله را نداشتند و اکنون نیز پس از گذشت سالیان دراز هنوز هم بازاریان زیادی به علت مجاورت و نزدیکی این محله به بازار در این محله سکونت دارند.

بافت انسانی: محله از بافتی قدیمی و سنتی برخوردار بوده و ساکنین آن از طبقه متوسط هستند. اکثر بازاریان قدیمی و کاسبان این محله بهدلیل سهولت رفت و آمد و نزدیکی به بازار اینجا ساکن هستند. خانه های کلنگی و کاهگلی، زورخانه و سقاخانه و چیزهای دیگری که در مکانهای دیگر تهران به ندرت به چشم می خورند در این محله قابل رویت است لذا اهالی فرهنگ و هنر جهت تهیه گزارشات و عکس به این محله در حال تردد می باشند

مرزبندی: محله گمرک در ناحیه مرکزی شهر تهران و در منطقه 11 شهرداری قرار گرفته است که از شمال به خیابان قزوین، از جنوب به محله جوادیه، خیابان شوش و میدان راه آهن، از شرق به خیابان وحدت اسلامی و از غرب به بزرگراه نواب محدود می شود

محدودیت ترافیکی: محله گمرک به علت مرکزیت آن در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد قرار دارد.

اتوبوس و تاکسی: انواع خطوط تاکسی و اتوبوس در دسترس شما قرار دارد. خطوط تاکسی در میدان قزوین، میدان رازی، میدان راه آهن و خیابان ولیعصر به سایر نقاط تهران وجود دارد. خط شماره 2 سامانه اتوبوسهای تندرو از میدان رازی عبور کرده و از میدان آزادی به پایانه خاوران می رسد و خط شماره 7 از میدان راه آهن شروع و در طول خیابان کارگر به سمت شمال ادامه مسیر می دهد

پمپ بنزین: می توانید به میدان محمدیه و یا خیابان کارگر مابین خیابان معیری و کریمی مراجعه کنید

دسترسی به مترو: ایستگاه مترو راه آهن واقع در میدان راه آهن و ایستگاه رازی واقع در تقاطع خیابان ولیعصر و مولوی

امکانات: ساکنین محله جهت دستیابی به مراکز درمانی در محله می توانند به بیمارستان بهارلو واقع در خیابان کارگر جنوبی خیابان بهداری، بیمارستان فارابی واقع در ضلع جنوب غربی میدان قزوین، بیمارستان کودکان شهید فهمیده واقع در خیابان هلال احمر نرسیده به بزرگراه نواب و یا بیمارستان پارسا در تقاطع خیابان ولیعصر و میرکاظمیان مراجعه نمایند. همچنین تعدادی درمانگاه نیز در محله وجود دارد که جهت موارد جزئی می توان به آنجا رفت. از جمله بوستانهای محله می توان به بوستان عارف در خیابان انبارنفت، بوستان الزهرا در خیابان خطیب، بوستان قبله در خیابان تفنگچیان و بوستان بزرگ رازی حد فاصل میدان قزوین و میدان رازی نام برد. بوستان رازی یکی از بزرگترین بوستانهای تهران با مساحت بیش از 25 هکتار بوده و در سال 1376 احداث گردید و شامل امکانات متنوعی همانند شهربازی، دریاچه مصنوعی، کتابخانه، پردیس سینمائی، باشگاه ورزشی، فرهنگسرای رازی و ... می باشد. فرهنگسرای رازی در سال 1384 فعالیت خود را آغاز نمود و انواع بسیار متنوعی از دوره های آموزشی در زمینه های فرهنگی، مذهبی، ورزشی، علمی، هنری و ادبی در فرهنگسرا ارائه می گردد. در طبقه زیرین فرهنگسرا نیز بازارچه فرهنگسرای رازی با 48 غرفه به فروش آثار هنری، صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران می پردازد از آثار تاریخی محله علاوه بر ساختمانهای سنتی و قدیمی محله می توان به مدرسه و مسجد مشیرالسلطنه واقع در خیابان مولوی خیابان تشکری موحد نام برد. بر بالای مسجد برجی به نام برج ساعت وجود داشته که 120 سال قبل و در دوره قاجاریه ساخته شد و از اولین ساعتهای شهری تهران محسوب می گردد فروشگاهها و مراکز خرید محله گمرک یکی از خصوصیات منحصر بفرد محله گمرک اینست که هر کالائی که در مکانهای دیگر قادر به تهیه آن نیستید اینجا در دسترس شماست. انواع کالاهای وارداتی همانند کفش کتانی، کوله، لباس سربازی، سرنیزه، چاقو، شلوار، کاپشن، موتور سیکلت، لوازم یدکی موتور، وسایل طبیعت گردی و بسیاری چیزهای دیگر به فروش می رسد. انواع سفره خانه های سنتی، رستوران و فست فودها نیز جهت ارائه خدمات به کاسبان و بازاریان محله و کارگران وجود دارند. همچنین تعداد زیادی مغازه و سوپرمارکت جهت تهیه لوازم و احتیاجات روزانه در نزدیکی شما وجود داشته که می توانید از آنها استفاده کنید