تاریخچه: همانطور که گفته شد قدمت تاریخی این محله بسیار طولانی است و همانطور که می دانید قدمتش به قبل از دوران پادشاهی شاه طهماسب باز می گردد. ابتدا در دوران شاه طهماسب در اطراف این محله حصاری کشیده شد ولی به دلیل گسترش تهران این حصار تخریب شده و حصار جدیدی در اطراف شهر کشیده شد. یکی از شگفتی های این حصار وجود دروازه شمیران در انتهای خیابان پامنار بود ولی با تخریب حصار دروازه شهر هم تخریب گردید و دروازه شمیران به انتهای جنوبی پل چوبی بنا شد. بعد از احداث باروی جدید در دوران ناصر الدین شاه دروازه های جدیدی به دروازه های قدیمی شهر تهران اضافه شد و همچنین علاوه بر دروازه خیابان های جدیدی در این دوره ساخته و تعریض شدند. چند نمونه از خیابان ها ساخته شده شامل خیابان الماسیه، خیابان دروازه دولت، خیابان ناصریه و خیابان مخبر الدوله می باشد. همچنین در همین دوران بسیاری از بناهای مهم مانند مدارس، تکیه دولت، مساجد و حتی میدان بهارستان و میدان توپخانه شکل گرفت. درواقع محله عودلاجان به عنوان یکی از محلات قدیمی شهر تهران فقط از سمت شمال تهران به بیرون راه داشت و این راه توسط دروازه شمیران میسر گردیده بود. به دلیل آن که نه تنها افراد عادی بلکه مسافران از دروازه های شهر بخصوص دروازه شمالی تهران رفت و آمد می کردند به همین خاطر در اطراف دروازه شمیران و بیشتر دروازه های تهران اتاق هایی برای سکونت مسافرین در نظر گرفته شده بود. کم کم بیشتر این افراد به عنوان ساکنین تهران شناخته شده و در همین محله ساکن شدند. در واقع میتوان گفت که علاوه بر تحولاتی که در دوران قاجار در محله دروازه شمیران صورت گرفت در دوران پهلوی هم به واسطه خیابان کشی های جدید میدان های جدیدی شکل گرفت و به واسطه آن برخی از منازل تخریب و منازلی جدید ایجاد شد. دروازه شمیران به دلیل آن که به عنوان بافت قدیمی تهران محسوب می شد ساختمان ها و مراکز مهمی هم در این محله بنا شد که شامل سفارت رومانی، سفارت تایلند، بیمارستان طرفه، مسجد فخرالدوله، دبیرستان علوی، تکنیکوم تهران، ساختمان پرچم، آسیاب آبی، منزل شهید مطهری و کوچه پارک امین الدوله میباشد. همچنین در این محله رویداد های مهمی به وقوع پیوسته است: 1.در تاریخ 2 تیر 1287: حادثه استبداد صغیر به وقوع پیوست. در این جریان به صورتی بود که با فرار مشروطه خواهان از مجلس شورای اسلامی به پارک امین الدوله پناه برده و پس از آن با حمله سربازان به این پارک عده ای کشته و چهره های سرشناس مشروطه خواهان را دستگیر نمودند. 2. در تاریخ 11اردیبهشت 1358: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی آیت الله مطهری توسط یکی از افراد گروه فرقان در هنگام شب در پارک امین الدوله کشته شد. 3. در تاریخ 19 فروردین سال 1367: در دوران جنگ تحمیلی بین ایران و عراق موشکی در کوچه پارک امین الدوله برخورد نمود و سبب تخریب یک ساختمان و کشته شدن یکی از دبیران ریاضی شد.

بافت انسانی: محله به دلیل قدمت زیاد همچنان ساختار قدیمی خود را حفظ کرده و دارای بافتی مذهبی و سنتی است. به دلیل پیشینه تاریخی، محله خانه های نوساز کمی داشته و بافت مسکونی فرسوده ای دارد. خیابان شرقی- غربی مجاهدین اسلام از وسط محله گذشته و به قسمت جنوبی این خیابان ایران گفته می شود. با توجه به هجوم مراکز اداری و تجاری در خیابان‌های اطراف محله، خیابان ایران جز قسمت هایی از محله است که همچنان روح زندگی مسکونی در آن جریان دارد. ساکنان محله کاملا یکدست بوده و به یکدیگر نزدیکند و تعاملات گسترده ای بین آن ها برقرار است. خیابان ایران پر از مسجد و حسینیه است که پاتوق خوبی برای اهالی مذهبی محله است. به درخواست اهالی و برای امنیت بیشتر، در ابتدای برخی از کوچه ها کیوسک های نگهبانی وجود دارد که رفت و آمد را در آن راستا چک می‌کند.

مرزبندی: محله ای که از آن به عنوان دروازه شمیران نام برده می شود هم اکنون از سمت شمال به خیابان انقلاب، از سمت غرب به خیابان ابن سینا و بهارستان، از سمت جنوب به خیابان مجاهدین اسلام و از سمت شرق به خیابان 17 شهریور شمالی تا خیابان مجاهدین دسترسی دارد.

محدودیت ترافیکی: در محدوده ترافیک و زوج و فرد قرار گرفته

اتوبوس و تاکسی: خوشبختانه محله دروازه شمیران به دلیل نزدیکی به خیابان انقلاب از ضلع شمالی دارای دسترسی مناسبی به تاکسی و اتوبوس می باشد، به همین دلیل توصیه می گردد که برای حمل و نقل سریع و مناسب از اتوبوس های BRT واقع در خیابان انقلاب استفاده نمایید. همچنین می توان توسط تاکسی های درون محله و اطراف محله مانند تاکسی های واقع در خیابان انقلاب و تاکسی های میدان شهدا به پایانه های تاکسیرانی محله دسترسی داشته باشید.

پمپ بنزین: در هر محله ای وجود پمپ بنزین به عنوان یک مزیت شناخته شده و همین امر سبب می شود تا در صورت نیاز به سوخت خود را در اسرع وقت به پمپ بنزین برسانید. جایگاه سوخت اختصاصی 123، پمپ بنزین مجاهدین و پمپ بنزین بهارستان نزدیک ترین پمپ بنزین های این محله محسوب می گردد.

دسترسی به مترو: خوشبختانه در منطقه 12 تهران به دلیل توجه بیش از حد مسئولین و شهرداری تهران دارای ایستگاه های متروی فراوانی است. درست در محله دروازه شمیران و در خیابان ابن سینا مترو دروازه شمیران قرار دارد و به همین وسیله می توان به راحتی به هر کدام از ایستگاه و بخش های تهران که مد نظرتان است دسترسی داشته باشید. همچنین ایستگاه دروازه شمیران در واقع به عنوان محل تقاطع خط 2 و خط 4 متروی تهران محسوب می گردد. همچنین در ضلع جنوب شرقی محله می توان به متروی میدان شهدا و مترو بهارستان در ضلع جنوب غربی محله هم دسترسی پیدا نمود

امکانات: مراکز خرید محله دروازه شمیران تهران در بیشترمحلات تهران در هر کوچه و خیابانی را که نگاه نمایید چندین فروشگاه و سوپر مارکت برای خرید روزانه ایجاد گردیده است ولی در هر محله خوب است که یک پاساژ و مرکز خرید ایجاد گردد تا علاوه بر احتیاج روزانه بتوان وسایل مورد نیاز منزل، پوشاک و... را خریداری نمایید. در محله دروازه شمیران هم در بیشتر نقاط آن فروشگاه و مغازه های مختلفی وجود دارد ولی می توان در نزدیکی ایستگاه مترو دروازه شمیران و خیابان ابن سینا به بازار ابن سینا مراجعه نمایید. در محله امام حسین هم فروشگاه شهروند و فروشگاه اتکا نیز وجود دارد. بوستان ها و مراکز گردشی و تفریحی دروازه شمیران متاسفانه با وجود آن که این محله قدیمی و تاریخی است هیچ گونه پارک و بوستانی مشاهده نشده و تنها میتوان به پارک خیام در نزدیکی محله دروازه شمیران اشاره کرد. علاوه بر پارک خیام می توان به سینما شکوفه در خیابان مجاهدین اسلام مراجعه نمود. از جمله مجموعه های ورزشی نزدیک شامل باشگاه برق تهران و مجموعه ورزشی البرز می شود.