تاریخچه: استاد عطاري در كتاب خود بنام مشايخ فقه و حديث جماران بيان مي كند كه در نزديكي هاي ري محله اي بنام جاموران وجود دارد كه در دامنه هاي كوه هاي شميران قرار دارد و احتمالا" جماران همان جاموران قديم است كه اكنون بدين گونه نامگذاري شده است. با ورود اعراب به ايران اين نظريه مطرح شده آيا شميران و شمران در دامنه هاي كوه در شمال تهران جاي داشته است. براساس مدارك تاريخي مشخص شده كه محله جماران از همان ابتدا محله بزرگي بوده است. محله جماران و ري از همان ابتدا ده هاي دوران باستاني ري بودند و نام اين دهات در كتب قرن سوم هجري ذكر شده است و احتمالا" نام شمران همان جمران باشد كه نامگذاري شده بود. محله جماران تا به امروز قدمت تاريخي خود را حفظ كرده و همچنان خانه هاي كاهگلي با سقف هاي چوبي و كوچه پيچ در پيچ در اين محله همچنان وجود دارد. اگرچه ساختمان هاي جديد و آپارتمان هايي نيز در اين محله نيز به چشم مي خورد و با تخريب باغات، ساختمان هاي متراكم به جاي آن ها جا خوش كرده اند. مسجد جامع جماران در كوچه نيايش و در وسط كوچه واقع است. مساحت آن حدود 900 مترمربع بوده و در سال هاي قبل نيز بارها بازسازي شده است. حسينيه جماران دو تكيه قديمي و يك حسينيه جديد التاسيس دارد. اين ساختمان دو طبقه بوده و مساحت آن حدود 800 مترمربع است و سابقه ساخت آن به سال 1232 هجري شمسي برمي گردد. آقا محمد خان قاجار از همان اول به اين محله توجه داشته طوري كه يكي از زمين هاي موجود در اين محله متعلق به آقا سيد محمد جماراني بوده است. ساكن شدن امام خميني در اين محله به رشد و توسعه آن كمك شاياني كرد. اين محله به خاطر خوش و آب و هوا بودن مورد توجه بسياري از مردم و اقشار مردم قرار گرفت و بهترين منطقه جهت كشت گياهان و درختان به شمار مي رود. در مورد تاريخچه نامگذاري اين محله روايات بسيار زيادي وجود دارد و نام جمر به معني سنگ بزرگ است و در اين محله سنگ هاي بزرگي به چشم مي خورد. برخي ديگر نام جماران به معني ياران است. جماران در ابتدا به صورت جمران تلفظ مي شد. بخاطر خوش و آب و هوايي بسياري از افراد در اين محله كنارهم گرد مي آمدند. برخي روايت مي كنند كه امام زاده ادريس در اين محله مدفون است و البته در همين راستا عده اي ديگر مي گفتند كه جموران ري همان جماران امروزي است.

بافت انسانی: منزل امام خميني مهم ترين شاخصه محله جماران است. اين منزل در يك منطقه كوهپايه اي و با آب و هواي معتدل و مرطوب در دامنه هاي كوه هاي البرز و با ارتفاع 1700 متر از سطح دريا قرار گرفته است. منزل امام خميني از غرب به خيابان ياسر و از شرق به خيابان جماران و از شمال به كوه هاي البرز و از جنوب به خيابان شهيد باهنر محدود مي شود. خانه امام خميني با مساحت 300 مترمربع در يك طبقه پشت حسينيه جماران واقع است. حسينيه جماران در ميدان قدس، خيابان شهيد دكتر باهنر و خيابان ياسر، كوچه حسني كياست. در طبقه همكف 2 اتاق و يك راهروي باريك و سرويس هاي بهداشتي و آشپزخانه قرار دارد، مي توان از آشپزخانه با در به حياط ديگري در شمال خانه تردد داشت. اين خانه متعلق به حجت الاسلامي امامي جماراني به امام داده شد و امام خميني ماهانه حدود 80000 ريال را بابت اجاره منزل پرداخت مي كردند. براي تسهيل رفت و آمد به حسينيه جماران، يك راهروي موقتي بين خانه و بالكن حسينيه ساخته شد. در اين خانه وسايل شخصي امام نگهداري مي شود و كليه علاقمندان مي توانند از منزل امام خميني بازديد كنند. منزل ديگري كه در شرق منزل امام قرار دارد يكي ديگر از شاخصه هاي محله جماران به شمار مي رود كه حدود سال 1350 به صديقه هاشمي عليا تعلق داشت و بعدها احمد مصطفوي و بعد از آن روح الله خميني به ترتيب مالكان آن شدند. روح الله خميني از منطقه دربند به جماران منتقل شد و در منزلي با اندازه 150 متر سكني گزيد كه در مجاورت حسينيه جماران قرار داشت.

مرزبندی: جماران از توابع شميرانات است. اين ده زيبا در غرب به منظريه و از شرق به حصارك و ز غرب به امامزاده قاسم و از جنوب به دزاشيب ختم مي شود و در قديم به آن جاموران مي گفتند.

محدودیت ترافیکی: براي اين محله هيچ محدوديت ترافيكي اعمال نمي شود و مردم مي توانند به راحتي به اين محله تردد كنند. وجود حسينيه جماران باعث شده تا مردم مشتاق بتوانند به اين محله بيايند و از حسينيه جماران ديدن كنند و در حال حاضر كه منزل امام به موزه تبديل شده اين شور و اشتياق بازهم وجود دارد و بر مقدار آن هم افزوده شده است.

اتوبوس و تاکسی: با اتوبوس هاي تندرو مي توانيد به ميدان تجريش بياييد و از آنجا ميدان جماران رفته و در نهايت به محله جماران برويد. همچنين در ميدان تجريش، پايانه تاكسيراني وجود دارد كه مي توانيد با تاكسي به ميدان جماران برويد. با اتوبوس تجريش ـ جماران مي توانيد به محله جماران برويد و از حسينيه جماران ديدن فرماييد. در ضمن تاكسي هاي تجريش ـ جماران ـ جمشيديه براي تردد به محله جماران وجود دارد و در ايستگاه آخر مي توانيد با يك پياده روي 10 دقيقه اي به مقصد خود برسيد.

پمپ بنزین: نزديك ترين پمپ بنزين نزديك به اين محله ، پمپ بنزين نياوران است.

دسترسی به مترو: متروي در ايستگاه تجريش ايستگاهي دارد كه مي توانيد از قطار مترو پياده شده و بقيه مسير را با اتوبوس يا تاكسي به محله جماران برويد و از حسينيه جماران ديدن كنيد.

امکانات: فروشگاه ها و مراكز خريد محله در اين محله انواع و اقسام فروشگاه هاي موجود است. از گل فروشي گرفته تا نمايندگي هاي بيمه و شركت هاي تشريفات و عكاسي وجود دارد كه مردم مي توانند متناسب با نيازهاي خود از اين فروشگاه ها خريد كنند. همچنين در اين محله انواع و اقسام باشگاه هاي ورزشي وجود دارد كه مردم مي توانند با مراجعه به آن ها جسم خود را قوي تر كنند.