تاریخچه: در گذشته این محله به نام دروازه دولاب معروف بوده که دروازه دولاب به عنوان قدیمیترین دروازه تهران بوده است. در واقع می‌توان گفت که دولاب نام یکی از روستاهای قدیمی در نزدیکی تهران و در منطقه ری بوده است. در قدیم این محله روستایی در کنار دروازه شرقی تهران بوده است، درست در کنار حصار ناصری تا قبل از آن که حصار شهر تخریب شود این روستای خوش آب و هوا به عنوان یکی از محلات تهران محسوب می‌شد. اهالی بیشتر این روستا در کار کشاورزی و کشت صیفی جات بوده است بعد از گذشت سالیان سال که پیر شده و توانایی کشاورزی را نداشته بیشتر محصولات را در میدان شوش و میدان محله دولاب می فروختند به همین دلیل به نام میدانی‌ها شهرت دارند بعدها به جای فروش میوه‌جات در میدان‌های اصلی برای کار به میدان مرکزی میوه و تره بار می‌روند. مگر می‌شود فراموش کرد خیابان‌های تنگ و باریکی که صدای جوی آب آدمی را غرق در خاطرات می‌کرد هم اکنون به خیابان هایی فرسوده تنها برای محل پارک اتومبیل تبدیل گردیده است. معبر این خیابان قدمتی در حدود نیم قرن دارند ولی در حال حاضر این محله به فراموشی سپرده شده است و تنها نامی از آن در ذهن همگان مانده است. از قدیمی‌های که بپرسید متوجه می شوید که مردم این محله بسیار متدین و دین دار بوده‌اند و حتی زنان این محله به دلیل اعتقادات زیاد و چادری بودنشان به هیچ وجه در زمانی که رضا شاه دستور کشف حجاب داد از منازل بیرون نیامده و به همین دلیل بیشتر افرادی که در زمان‌های گذشته به تهران مهاجرت می‌کردند شیفته این محله می‌شدند. این محله با وجود آن که به عنوان محله ای با قدمت چند صد ساله است در حال حاضر به عنوان محله ای با بافت فرسوده شناخته شده است. زمانی که وارد این محله می‌شوید با آثار تاریخی مانند مسجد کوچک، امام‌زاده چهل تن و تکیه چال مواجه شده که نه تنها به عنوان یک آثار تاریخی و ملی شناخته می‌شوند بلکه این آثار دارای قدمتی در حدود 700 سال است.

مرزبندی: این محله در حال حاضر در منطقه 14 تهران قرار دارد. محله دولاب از شرق به بزرگراه امام علی، از شمال به بزرگراه محلاتی، از جنوب به بزرگراه خاوران و از غرب با محلات خاوران و مینای جنوبی همسایه است.

اتوبوس و تاکسی: خوشبختانه به دلیل ایجاد اتوبوس های brt در سطح شهر تهران دسترسی توسط ایستگاه های اتوبوس در محله دولاب میسر گشته است و همین امر کمک شایانی در زمینه حمل و نقل عمومی در سراسر تهران می‌نماید. در محله دولاب توسط سامانه خط 2 اتوبوس تندرو و سامانه خط 9 اتوبوس تندرو می توان به راحتی از شرق به غرب و از شمال به جنوب تهران جابجا شد.

پمپ بنزین: پمپ بنزین در هر محله ای واجب و اساسی است ولی مکان یابی پمپ بنزین هم مهم است که در محیطی ایجاد گردد که کمترین مزاحمت و آسیب را ایجاد نماید. در محله دولاب هم هیچ گونه پمپ بنزینی در نظر گرفته نشده است ولی در نزدیکی محله می توان به پمپ بنزین محلاتی و جایگاه گاز در نزدیکی بزرگراه محلاتی اشاره نمود.

دسترسی به مترو: در محله دولاب متاسفانه ایستگاه مترویی وجود ندارد ولی توسط تاکسی و اتوبوس می‌توان به نزدیک‌ترین خطوط مترو دسترسی پیدا نمود. ایستگاه های پیروزی و شهدا نزدیکترین ایستگاه های مترو به محله دولاب می‌باشد.

امکانات: در محله دولاب بیشترین چیزی که به چشم می‌آید خانه های قدیمی و تاریخی محله است که هم اکنون تبدیل به آثار تاریخی محله شده‌اند. البته در این بین آثار تاریخی هم وجود دارد که می توان از آن ها بازدید نمود. 1.گورستان ارامنه تهران (گورستان دولاب) یکی از گورستان‌های قدیمی که در قدیمی‌ترین محلات تهران قرار دارد گورستان ارامنه تهران است که محل دفن بزرگانی مانند آنتوان سوروگین، نیکلای مارکوف و... است. این گورستان مخصوص دین مسیحی بوده و دارای کلیسا و کاتولیک می‌باشد. 2. بقعه سیده ملکه خاتون یکی از جاذبه های گردشگری محله دولاب که تا همین چند سال پیش بقایایی از آن باقی مانده بود بقعه سیده ملکه خاتون از فرمان‎روایان حکومت آل بویه است. این بقعه با سازه‌ای خشتی در جنوب محله دولاب قرار دارد. 3. امام زاده اهل بن علی (ع) در جنوب محله دولاب امام زاده ای با گنبد فیروزه ای رنگ مشاهده می شود. این امامزاده متعلق به نوادگان حضرت علی می‌باشد. 4. مسجد جامع بقیه الله در یکی از محلات تهران به نام محله دولاب می‌توان مسجدی باشکوه و قدیمی با قدمت 800 سال را مشاهده نمایید. در این مسجد روبروی تکیه چال قرار دارد و می توان گفت که مشابه این مسجد تنها دو مسجد دیگر وجود دارد. یکی از این مساجد در شهر اصفهان و دیگری در شهر شوش قرار دارد. مراکز خرید محله دولاب تهران در محلات جنوب شهر تهران خیلی مراکز خرید بزرگ و پاساژ به چشم نمی‌آید بلکه در این محلات بیشتر مغازه های کوچک برای رفع نیاز روزانه و احتیاج خانواده وجود دارد. بیشتر این مراکز خرید در خیابان‌های اصلی محله به چشم می‌آید به طوری که می‌توان گفت بزرگترین فروشگاه موجود در محله مربوط به مرکز خرید افق کوروش می‌باشد. در نزدیکی محله دولاب تهران فروشگاه فرش فروشی آدینه قرار دارد که می‌توانید با مراجعه به این فروشگاه فرش با قیمت مناسب خریداری نمایید. مراکز مذهبی، فرهنگی، آموزشی محله دولاب همانطور که گفته شد از قدیم الایام مردم و اهالی محله دولاب بسیار متدین و مذهبی بوده اند و به همین دلیل در بیشتر مراکز این محله می‌توان مساجد و حسینه های زیبایی مشاهده کرد به طوری که در بیشتر ایام سال مساجد محله شلوغ است. در این محله علاوه بر وجود مراکز مذهبی مراکز آموزشی و فرهنگی هم وجود دارد ولی متاسفانه تعداد این مراکز کمتر بوده و برای مدارس به محلات اطراف مراجعه می نمایند. بوستان‌ها و مراکز گردشی و تفریحی محله دولاب در محله دولاب متاسفانه فضای سبز و باز زیادی وجود ندارد بلکه در نزدیکی محله می توان به بوستان جهان پناه و بوستان آیت الله سعیدی اشاره کرد. در بوستان آیت الله سعیدی زمین فوتبال و مجموعه ورزشی وجود دارد.