محمد سعید ایزدی، معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی طی ابلاغیه جدیدی مأموریت عرضه مسکن حمایتی را به مدیران این وزارت واگذار کرد.

این دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری، دو روز پس از روی کار آمدن محمد اسلامی به عنوان وزیر جدید وزارت راه و شهرسازی، طی ابلاغیه ای، پیش مأموریت جدیدی را به مدیران وزارت راه و شهرسازی ۳۱ استان کشور ارائه نمود و تعیین یک چارچوب کلی برای عرضه مسکن حمایتی از طریق ۴ گام مهم را از آن ها خواستار شد.

به واسطه این ابلاغیه مدیران اداره کل راه و شهرسازی در ۳۱ استان کشور موظفند نحوه عرضه واحد های مسکونی در شهر های استان را با تکیه بر برنامه ریزی های عملیاتی پیش ببرند و در این راستا از فاکتور “جمعیت پذیری” استفاده کنند. در ابلاغیه مذکور قید شده هر یک از مدیران استانی می بایست سقف جمعیت پذیری شهر ها را ارزیابی نموده و پس از تعیین این مؤلفه مهم، در خصوص نحوه عرضه واحد های مسکونی تصمیم گیری کند. با استناد به این نامه، مدیران می بایست نحوه عرضه مسکن را برآورد کرده و آن را در یکی از سه شیوه موجود گروه بندی کنند: ۱- توسعه درونی به معنای بازسازی بافت های ناکارآمد و فرسوده، ۲- توسعه تدریجی با هدف تمرکز بر زمین های بایر و ۳- احداث شهرک ها و شهر های جدید در جهت نیل به هدف مورد نظر.

به دنبال این ابلاغیه که از سوی معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی ارائه شده به عنوان اولین گام می بایست محاسبات دقیقی در خصوص جمعیت هر یک از استان های کشور و شهرستان های مربوطه صورت بگیرد. این ارقام را می توان از طریق آخرین سرشماری نفوس و مسکن که به سال ۹۵بر می گردد کسب نمود هرچند در راستای استخراج هر چه دقیق تر جمعیت ساکن در شهر ها و استان های کشور می توان جهت به روزرسانی ارقام گزارش شده اقدام کرد.

به عنوان دومین گام، جمعیت پذیری هر کدام از شهر ها نیاز است مشخص شود. این امر با در نظر گرفتن میزان ساخت و ساز های انجام شده در شهر ها و ظرفیت باقی مانده هر شهر تعیین می گردد. در نهایت به عنوان مرحله سوم، از مقایسه جمعیت فعلی هر شهر و ظرفیت جمعیت پذیری آن شهر که از طریق بررسی میزان ساخت و ساز های انجام شده به دست می آید می توان به یک نتیجه کلی رسید مبنی بر این که شهر مورد نظر ظرفیت ساخت و ساز جدید را دارد یا از احداث ساختمان های جدید بی نیاز است. چنانچه برآورد های صورت گرفته حاکی از آن باشد که امکان عرضه واحد های جدید در یک منطقه از شهر وجود دارد آنگاه منطقه مذکور از حیث میزان گنجایش جهت احداث ساختمان جدید می بایست مورد بررسی قرار بگیرد، به عبارتی باید برآورد شود در منطقه مذکور ظرفیت برای ساخت چه تعداد واحد مسکونی جدید وجود دارد.

به عنوان چهارمین مرحله مشارکت همه جانبه مدیران استانی و کارشناسان و صاحب نظران در این حوزه استارت می خورد با این هدف که احداث واحد های جدید در بافت های ناکارآمد، هسته میانی شهر و یا شهرک های جدید اجرایی گردد. در این مرحله نتیجه بررسی ها مبنی بر این که بهتر است عرضه واحد مسکونی به چه صورت باشد مشخص می شود و در اختیار معاون شهرسازی و معماری قرار می گیرد. با این حساب پس از این که معین گردید یک شهر ظرفیت جمعیت پذیری در جهت ساخت و ساز های جدید را دارد باید مشخص شود اولویت عرضه واحد مسکونی با کدام یک از سه شیوه موجود است.

این طرح که به عنوان طرح ملی بازآفرینی شهری از آن یاد می شود به واسطه ابلاغیه جدید معاونت شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی دارای یک ویژگی اساسی و مهم است. این طرح با تعیین چارچوبی مشخص پیش از اجرای کار مانع از تحمیل تصمیمات سلیقه ای می شود و از تصورات اشتباهی که ممکن است در خصوص نحوه عرضه واحد های مسکونی در شهر ها ایجاد شود جلوگیری می کند. با اعمال برنامه ریزی های صورت گرفته و اجرای پیش مأموریت های تعیین شده قطار نوسازی روی ریل انحرافی سوار نخواهد شد و مهم تر از آن مشخص می شود به چه میزان مسکن حمایتی نیاز است و پراکندگی و نحوه عرضه این نوع واحد ها در مناطق مختلف شهری باید به چه صورت باشد.

طرح ملی بازآفرینی شهری که هدف تولید سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت های ناکارآمد و عرضه مسکن در دیگر قسمت های شهری را دنبال می کند، با اتکا به ظرفیت جمعیت پذیری هر شهر و با استناد به محاسبات دقیق آماری به مرحله اجرا می رسد. چنانچه ظرفیت جمعیت پذیری در یک شهر تکمیل برآورد شود و مشخص گردد ساخت و ساز های جدید سقف جمعیت پذیری آن شهر را سر به سر کرده اند، تولید جدید مسکن در آن منطقه سیاستی اشتباه خواهد بود و برنامه های تدوین شده در جهت ساخت واحد های جدید را به بیراهه خواهد کشاند. بر اساس بررسی های صورت گرفته می توان عنوان کرد به ازای احداث هر واحد مسکونی به طور میانگین به ظرفیت جمعیت پذیری یک منطقه ۳ نفر اضافه می شود هرچند فاکتور های دیگری نیز در این میان دخیلند که به عنوان مثال می توان به بعد خانوار اشاره کرد، با این حال رقم اعلام شده به طور متوسط صحیح می باشد.

  • منبع خبر : اقتصاد نیوز