پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

وضعیت بازار مسکن زیر ذره‌بین می‌رود

­در بلبشوی کنونی، همه اخبار یک صدا رشد قیمت مسکن را فریاد می‌زنند و حاکی از آنند که وضعیت بازار مسکن، بحرانی است و نگران کننده. مدتی است سرتیتر روزنامه‌ها وخیم بودن وضعیت بازار مسکن را عیان می‌سازند و رسانه‌ها افزایش حاشیه نشینان تهران را تأیید می‌کنند. موج مهاجرت معکوس از پایتخت مدت‌ها است استارت خورده و بر جمعیت شهرستان‌ها روز به روز افزوده می‌شود. تمام اتفاقات مذکور، بازار مسکن را به قهقرا می‌برند و مُهر تأیید می‌زنند پای این گفته که یک جای کار می لنگد.

اگر موافق باشید پس از این مقدمات، موضوع اصلی را به میان بکشیم و سفری داشته باشیم به بطن ماجرا.

مقاله را رسماً استارت خواهیم زد با این عنوان:

آنچه قیمت مسکن را این چنین نجومی کرده است؟

به زعم اینکه نخستین باری نیست، رشد قیمت مسکن خشم همگان را برافروخته و عرصه را بر مردم تنگ نموده، با این حال باید بپذیریم از ابتدای سال جاری، توأمان با افزایش نرخ ارز و همزمان با سوار شدن دلار بر قطار صعود، بازار مسکن به جولانگاه سفته بازان و دلالان بدل گردید و قیمت مسکن در کمال ناباوری رشدی نجومی را تجربه نمود. با این که فعالان مسکن پیوسته بهبود شرایط را نوید می‌دادند و ادعا می‌کردند قیمت مسکن حباب گونه است و به زودی شاهد ترکیدن حباب‌ها و به ثبات رسیدن وضعیت بازار مسکن خواهیم بود، با این حال تنها چیزی که با گذشت زمان در مقابل نگاهمان قد علم کرد و خودنمایی نمود، گران‌تر شدن قیمت‌ها و بدتر شدن وضعیت بازار مسکن بود.

مشاهده وضعیت بازار مسکن نشان می‌داد لگام امور از دست مسئولان خارج شده و خبری از ارزان شدن و ثبات قیمت‌ها نیست. دولتمردان و وزیر راه و شهرسازی که پیوسته شاهد شکایت مردم از وضعیت بازار مسکن بوده‌اند، نفس زنان سوسوی امید را دنبال کردند و به این در و آن در زدند بلکه بتوانند چرخ بازار کم‌رمق مسکن را بار دیگر به گردش در آورند و چوب‌هایی که لای این چرخ گذاشته شده را ماهرانه بیرون بکشند.

محمد اسلامی که به عنوان وزیر راه و شهرسازی در حال فعالیت است، وعده داده چرخ تولید مسکن را به گردش در خواهد آورد و متعهد شده تا سال ۱۴۰۰، از ۴۰۰ هزار مسکن پرده خواهد برداشت. اسلامی خبر از بهبود شرایط می‌دهد تا حرف‌هایش مرهمی باشد بر دل نیمه جان آنان که ماه‌ها و سال‌ها به پس انداز دارایی‌شان مبادرت ورزیدند و حال که درست در نزدیکی ایستگاه آخر قرار داشتند، همان زمانی که گمان می‌کردند به زودی رؤیای صاحب‌خانه شدنشان محقق خواهد شد، غافلگیرانه رشد قیمت را به تماشا نشستند و بحرانی شدن وضعیت بازار مسکن را نتیجه بخت و اقبال خود خواندند.

مروری بر گذشته نشان می‌دهد، اسلامی زمام وزارت راه و شهرسازی را زمانی به دست گرفت که صدای اعتراض مردم به وضعیت مسکن و کارنامه عباس آخوندی، (وزیر اسبق راه و شهرسازی) بلند بود. در واقع، عباس آخوندی که به استیضاح نمایندگان مجلس در آمد طی ۵ سال فعالیت بیهوده، چرخ مسکن را از حرکت واداشت و سبب شد تولید و رونق مسکن به دره سقوط کند.

مدیریت‌های ناشیانه و دم‌دستی، شاید مهم‌ترین عاملی بود که تیشه به ریشه وضعیت بازار مسکن زد، هرچند باید پذیرفت شرایط اقتصاد کلان و موقعیت‌های بین‌المللی بی‌اثر نبودند و هر عامل به سهم خویش، بازار مسکن را به ته چاه کشاند.

حال که از وضعیت بازار مسکن سخن به میان آوردیم و پذیرفتیم، شرایط مساعد نیست، شاید بد نباشد راه حل‌های موجود را وسواسانه رصد کنیم و از عواملی بگوییم که می‌توانند در شرایط فعلی رهایی بخش و نجات‌دهنده باشند.

بهبود وضعیت بازار مسکن در گرو چه عواملی است؟

در آشفته بازار کنونی، تمام مردم تشنه ارزانی و کاهش قیمت‌ها هستند. در این میان دولتمردان نیز بیکار ننشسته‌اند و در تلاشند نگاهشان را به راهی خیره سازند که مناسب است و عاقلانه. عده‌ای راه رسیدن بازار مسکن به آرامش را ارائه تسهیلات و وام مسکن می‌دانند و ادعا می‌کنند کاهش قدرت خرید مردم را بایستی از طریق افزایش وام مسکن جبران نمود. به عقیده این افراد رشد تسهیلات مسکن، همان راه حلی است که روزنه ایجاد شده را پر می‌کند و به خریداران قدرت می‌دهد تا در راستای خرید مسکن گام بردارند.

این درحالی است که آخرین سخنرانی‌های منتشر شده از سوی محمد اسلامی نشان می‌دهد این وزیر، مخالف سرسخت افزایش وام مسکن است چرا که معتقد است افزایش تسهیلات، به رشد قیمت مسکن دامن خواهد زد.

آن سوی میز، صاحب نظرانی قرار دارند که اخذ مالیات بر عایدی سرمایه را راه گشای شرایط فعلی می‌خوانند و ادعا می‌کنند بهبود وضعیت بازار مسکن در گرو اخذ مالیات از دلالان و سوداگرانی است که بیش از یک مسکن در اختیار دارند و به طمع گران‌ شدن مسکن، از فروش چنین واحدهایی خودداری می‌کنند. بدیهی است نتیجه احتکار واحد مسکونی، کاهش عرضه و گران شدن پی در پی خانه است. حال باید دید نتیجه کشاکش مسئولان به کجا خواهد رسید و قرعه به نام کدام راه حل خواهد افتاد.

پرونده مقاله پیش‌رو را نیز می‌بندیم، با این جمع‌بندی که هرچند وضعیت بازار مسکن مساعد نیست اما تدابیری برای بهبودش اندیشیده شده و تصمیماتی اتخاذ شده است.