سرنوشت طرح بزرگ مسکن
مهدی سلطان محمدی گفت: ساخت یک میلیون مسکن در سال غیرممکن است چون تجارب سال‌های گذشته خلاف این را نشان می‌دهد.
هر سال یک میلیون واحد مسکونی می‌سازیم! این وعده را می‌توان بزرگ‌ترین وعده دولت سیزدهم دانست؛ موضوعی که ابراهیم رئیسی در دوران تبلیغات ریاست‌جمهوری بر آن تاکید بسیار کرد. آیا دولت وی می‌تواند به قول خود وفا کند؟ پاسخ‌ها متفاوت است. موافقان می‌گویند دولت جدید، به قول معروف «سنگ بزرگی» برداشته اما از عهده کار برمی‌آید.
در طرف مقابل، کم نیستند مخالفانی که معتقدند حتی در دولت نهم و دهم که منابع درآمدی کشور به مراتب بیشتر بود آمار ساخت و ساز از ۴۰۰ هزار واحد فراتر نرفت.
پیش‌شرط‌های تحقق هدف
ایرج رهبر، رئیس کانون انبوه‌سازان درباره وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال گفت: «ما امکانات ساخت را به لحاظ نیروی انسانی، مصالح ساختمانی و امکانات صنعتی‌سازی که از قبل تدارک دیده بودیم در کشور داریم
ولی باید حمایت‌ها دوطرفه باشد. اگر به تنهایی و بدون کمک و حمایت‌های دولت تصمیم به انجام کاری بگیریم انجام چنین پروژه‌هایی چه‌بسا امکان‌پذیر نباشد. تزریق مالی باید به صورت مستمر و بر اساس پیشرفت فیزیکی انجام شود. صدور مجوزهایی مثل پروانه ساخت نباید با مشکل مواجه شود. از طرف دیگر پرداخت عوارض شهرداری نباید به تاخیر بیفتد که جلوی کار گرفته نشود. همچنین زمین موردنیاز برای ساخت واحدهای مسکونی باید آماده‌سازی شود. حمایت زنجیره‌ای باعث انجام کار می‌شود. بهانه‌هایی مثل کم بودن آورده متقاضیان یا تاخیر آنها در پرداخت، باعث کندی، رکود و عدم پیشرفت کار می‌شود».
وی در ادامه گفت: « سرعت ساخت و ساز زیاد نیست. قیمت مصالح ساختمانی مدام افزایش می‌یابد. باید دید قیمت مصالح کلیدی مورد نیاز برای اسکلت (مثل فولاد، سیمان و …) تا چه حد افزایش قیمت داشته است؟ همچنین باید زمان تامین و مقدار مصالح مورد نیاز هم محاسبه شود. اگر بتوانند قیمت را ثابت نگه دارند یا افزایش قیمت کنترل شود می‌توان قیمت واحد و یکسانی تعیین کرد. در وضعیت کنونی باید برای ساخت یک ساختمان متوسط متری ۵ یا ۶ میلیون تومان در نظر گرفت ولی افزایش قیمت‌ها باعث تفاوت در قیمت می‌شود».
وی درباره تفاوت‌های بین شخصی‌سازی و انبوه‌سازی گفت: « تفاوت زیادی بین واحد شخصی‌سازی و انبوه سازی دیده نمی‌شود. می‌توان گفت تنها تفاوت در نوع مصالح انتخاب شده است. در شخصی سازی مواردی مثل ظاهر، نما، کفپوش و نازک‌کاری باعث تفاوت قیمت می‌شود. همچنین بسته به لوکس بودن واحد قیمت بالاتر است».
ماموریت غیرممکن
وی همچنین درباره تاثیر طرح مالیات‌گیری از واحدهای خالی گفت: «اگر بتوانند این کار را خوب به مرحله اجرا برسانند می‌توانند باعث تحریک صاحبان واحدهای خالی شوند که یا واحد خود را بفروشند یا آن را برای اجاره عرضه کنند».
مهدی سلطان محمدی؛ اقتصاددان و کارشناس مسکن درباره طرح مسکن یک میلیونی گفت: «ساخت یک میلیون مسکن در سال غیرممکن است چون تجارب سال‌های گذشته خلاف این را نشان می‌دهد. در گذشته تمام امکانات را داشتیم و همه برنامه‌ها به قول معروف ردیف بود، قیمت تمام شده مصالح و نیروی کار یک پنجم بود اما بازهم نتوانستند بسازند. چگونه در وضعیت کنونی کشور یعنی گرانی، دستمزد بالای نیروی کار، کمبود بودجه، نبود منابع و این گونه داستان‌ها چنین اتفاقی میافتد؟ این موضوع فقط یک شعار است».
سلطان محمدی درباره حل معضل مسکن توسط دولت گفت: «کشور می‌تواند راهکارهای متفاوتی برای از بین بردن معضل مسکن ارائه دهد. یکی از این راهکارها این است که به طور کامل سیستم را به بخش خصوصی واگذار کند. راهکار دوم این است که شرایطی را ایجاد کنند که بتوانیم در بخش مواد، مصالح و … واردات داشته باشیم. اگر تمامی کارها به بخش خصوصی سپرده شود تغییرات بسیار خوبی به نفع جامعه اتفاق میافتد».
او در پایان در ارتباط با تشابه مسکن مهر و وعده ساخت یک میلیون مسکن گفت: «من بعید می‌دانم طرح مسکن یک میلیونی به مرحله ساخت کامل برسد و به احتمال زیاد در مرحله نیمه‌ساز باقی می‌ماند. این طرح صرفاً شعاری بود که داده شد».