پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

تحلیلگران معتقدند مادامی که تورم در کشور باقی است، قیمت مسکن نیز همچون سایر اقلام افزایش قیمت خواهد داشت. در نقاط مختلف تهران و سایر استان‌های کشور نه تنها قیمت مسکن افزایش زیادی پیدا کرده است، بلکه اجاره‌بها و مبلغ رهن هم افزایش چشمگیری پیدا کرده است.

مسکن به ویژه در تهران امروز دیگر به یک بازار و مقصد نقدینگی و سرما‌یه‌گذاری امن تبدیل شده است، از سوی دیگر مبلغ وام مسکن که در گذشته عاملی برای تسهیل فرایند خرید خانه بود، امروز دیگر تا اندازه زیادی قدرت خود را از دست داده است.

در همین حال در شرایطی که کمتر از یک سال به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری کشور زمان باقی مانده است، حسن روحانی سخنانی درباره وضعیت مسکن عنوان کرد که واکنش‌های بسیاری را به همراه داشت.

روحانی در سخنانی که رسانه‌ها آن را با عنوان «دستور دادم قیمت مسکن مهار شود» منتشر کردند، گفته « امروز شرایط مسکن، اجاره‌ها، قیمت مسکن، با شاخص‌های اقتصادی منطبق نیست یعنی یک حرکتی در جامعه جریان دارد که به مردم فشار ناعادلانه می‌آورد.» به همین دلیل امروز در دولت دستور دادم که وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی و وزیر مسکن زیر نظر معاون اول رئیس جمهور، همه طرح‌هایی که برای مهار این مسأله امکان‌پذیر است را مورد نظر قرار دهند که بتوانیم فشاری که امروز بر دوش مردم قرار گرفته را کاهش دهیم.»

هرچند که روحانی دستور مهار افزایش قیمت بازار مسکن را داده است، اما بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان معتقدند این دستور نمی‌تواند تاثیری در بازار مسکن و متعادل شدن قیمت‌ها داشته باشد و تا زمانی که تورم رشد صعودی دارد، قیمت‌ها نیز همچنان بالا خواهد رفت.

شرایطی که ایجاد شد قابل پیش‌بینی و قابل انتظار بود و یک وضعیت غیرعادی در بازار نیست. افزایش اجاره‌بها در طول سال‌های اخیر متناسب با تورم بوده است و همبستگی بسیار بالایی با تورم دارد. در واقع زمانی که تورم وجود دارد ارزش پول کاهش پیدا می‌کند و قیمت همه چیز بالا می‌رود.

خانواده‌هایی که درآمدشان متناسب با تورم افزایش پیدا کرده همان شرایط سابق را دارند، خانواده‌هایی که با تورم میزان درآمدشان افزایش پیدا کرده است طبیعتا شرایط بهتری دارند و خانواده‌هایی هم هستند که نتوانستند متناسب با تورم درآمد خود را افزایش دهند که طبیعتا شرایط برایشان سخت می‌شود و ما هر سه گروه را در جامعه داریم. این تعادلی که اکنون وجود دارد همواره هست و نمی‌توانیم برای مهار آن راه حلی داشته باشیم که به طور ضربتی شرایط را تغییر دهد.

اگر قرار بر حل این مسئله باشد، دولت باید بتواند تورم را کنترل کند. اگر تورم را کنترل کند طبیعتا افزایش اجاره‌بها نیز کاهش پیدا می‌کند و اگر تورم مهار نشود به همان میزان اجاره و قیمت مسکن کم و بیش افزایش پیدا خواهد کرد.

دولت اگر توانایی مهار قیمت مسکن را داشت بازار ارز و خودرو را کنترل می‌کرد

زمانی که شما چنین تورمی را دارید قیمت مسکن هم چیزی جز این نمی‌تواند باشد. اگر قرار است قیمت‌ها را کنترل کنند باید قبل از آن تورم را کنترل کنند. تورم ناشی از افزایش نقدینگی است بنابراین اگر این مسائل را به صورت بنیادی حل کنیم تورم نیز خود به خود کنترل و مهار می‌شود و قیمت خودرو، ارز، طلا، سکه و سایر اقلام نیز کاهش پیدا می‌کند.

دولت اگر برنامه‌ای برای کنترل تورم دارد باید برنامه منظم تری را برای هزینه‌ها و مصارف خود داشته باشد به طوری کسری بودجه را به حداقل برساند و رشد نقدینگی را متوقف کند. زمانی که رشد نقدینگی بیشتر از تولید ملی می‌شود به همان میزان در دراز مدت شاهد تورم خواهیم بود. تا زمانی که تورم داریم، اقیانوس‌ها به فرمان تازیانه‌های حکومتی امواجشان مهار نمی‌شود.

دولت اگر می‌توانست قیمت مسکن را مهار کند که در این مدت قیمت ارز یا خودرو را مهار می‌کرد، زیرا عرضه کننده اصلی این دو کالا یا دولت است یا به نحوی وابسته به دولت است و توانایی کنترل آن را راحت‌تر داشت.

اما نفع دولت در بازار مسکن بسیار ناچیز است و عرضه دولت در بازار مسکن چیزی در حدود کمتر از ۵ درصد است و در اصل نقشی در عرضه و تقاضای بازار مسکن ندارد که بخواهد قیمت آن را کنترل کند. از همین رو بهتر است که ابتدا تورم را کاهش دهد و در مرحله بعد سیاست‌هایی را در پیش بگیرد که عرضه مسکن بهبود و افزایش پیدا کند.

با توجه به روند تورمی که در پیش داریم قیمت مسکن نیز همچنان افزایش خواهد داشت، اما نمی‌توانیم انتظار جهش قیمت را داشته باشیم.