پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

افزایش قیمت مسکن

همانطور که می‌دانید سال ۹۸ را نمی‌توان از لحاظ اقتصادی و به ویژه افزایش قیمت مسکن یک سال با ثبات دانست. در این سال علاوه بر اینکه از لحاظ افزایش قیمت کالاهای مختلف با مشکلات بسیاری رو به رو بوده‌ایم اما می‌توان افزایش قیمت مسکن را نیز جزء بخش‌هایی دانست که تاثیر شگرفی را از بازارهای داخلی گرفته‌اند و به صورت بی‌رویه و بدون هیچگونه نظارتی قیمت مسکن افزایش داشته است.

اقتصاد نیوز اما در زمینه افزایش قیمت مسکن اینطور می‌گوید که در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ نسبت به اردیبهشت ماه سال گذشته قیمت مسکن چیزی حدود ۱۱۲ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که در اردیبهشت ماه قیمت مسکن در تهران معادل متری ۱۲٫۶ میلیون تومان بوده است، سال گذشته این مقدار تنها ۵٫۹ میلیون تومان بوده است که در مقایسه با امسال یک رقم رویایی به نظر می‌رسد.

افزایش قیمت مسکن، چرا و چگونه؟

شواهد اما حاکی از این است که بازار مسکن دچار یک جهش ناگهانی بوده است که در ادبیات اقتصادی به آن نوسانات و شوک‌های ادواری گفته می‌شود که عموماً تحت تاثیر شوک‌های تقاضا و سوداگری در این زمینه ایجاد شده‌اند. یکی از مهم‌ترین ابزار دولت برای مدیریت، نظام مالیاتی است که دولت آن را برای کنترل بازار مسکن ایجاد کرده است.

ممکن است که نوساناتی که در بازار ایجاد می‌شود در واقع از طریق تامین عایدی‌های کم و ریسک‌هایی که در این زمینه انجام می‌شود موجب انحراف سرمایه‌ها به سمت بخش مسکن می‌شود که این کار تنها با ایجاد حباب‌های قدیمی باعث بلوکه شدن سرمایه در این زمینه می‌شود و اگر هم بخشی بخواهد به عنوان مولد در این زمینه فعالیت کند نخواهد توانست، می‌توان گفت که سوداگری در این میان بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت.

الگوی جهانی برای جلوگیری از افزایش قیمت

تجربه‌هایی که در زمینه جهانی بوده‌اند نشان می‌دهد که سهم عمده را افزایش جهشی قیمت سوداگران می‌برند. به عنوان مثال می‌توان گفت که دولت استرالیا در واقع بی‌ثباتی‌های اخیر را ناشی از روندی غلط مالکان دانست.

در کشور چین هم وزیر مسکن به منظور رفع نگرانی‌هایی که در زمینه افزایش قیمت مسکن ایجاد شده است، توان دولت را برای کنترل قیمت مسکن در ماه مارس اینطور گفت که مهار سوداگری در بازار از نوسانات قیمت در این زمینه جلوگیری می‌کند.

در واقع دولت این کشور معتقد است که دلیل اصلی نوسانات در این بازار حضور گسترده سوداگران است و به همین دلیل هم برای مقابله با این شرایط می‌توان به طور کلی با افزایش قیمت مسکن مبارزه کرد و آن را به یک ثبات نسبی رسانید.

وانگ که وزیر مسکن در چین است در گفت و گویی با یورونیوز اینطور گفته است که رعایت این اصل که مسکن در واقع محلی برای سوداگری و سفته بازی نیست میتوان ارزش مسکن را حفظ کرد.

راهکاری‌های جهانی برای جلوگیری از افزایش قیمت مسکن

اما در این زمینه راهکارهای جهانی بسیاری وجود دارد که یکی از آن‌ها مالیات بر عایدی سرمایه است که برای اصلاح ساختارهای و همچنین ایجاد تعادل بین تقاضا و عرضه مورد نیاز است و به عنوان یک راهکار عملی به شمار می‌آید که بلند مدت نیز هست. طبق بررسی‌هایی که توسط سازمان امور مالیاتی انجام شده است، پراکندگی قیمت مسکن در کشور‌هایی که مالیات دارند نسبت به کشورهایی که فاقد این نظام مالیاتی هستند بسیار کمتر است.

این امر همچنین به ثبات بازار مسکن به صورت بلند مدت در بسیاری از کشورها منجر شده است. می‎‌توان اینطور گفت که در نظریه سبد دارایی‌های و نظریه‌هایی که تحت عنوان بورس هستند تاکید بر آن است که تقاضای بورس بازی در واقع باعث ایجاد شوک‌های مختلفی در این بخش خواهد شد که نوسان قیمت را به دنبال خواهد داشت و به همین دلیل هم یکی از ابزارهای قوی و کنترل کننده است که از مالیات بر عایدی سرمایه در این زمینه استفاده شود.

بدون شک ایجاد مالیات بر عایدی سرمایه برای کنترل جهش و افزایش قیمت مسکن در ایران هم بار وضع شده است اما متاسفانه کم نیستند افرادی که منافع آن‌ها زیر سوال رفته و در نتیجه مانع از تصویب این طرح شده‌اند.

دولت همچنین با معطل کردن طرح‌های مجلس به بهانه اینکه می‌خواهد طرحی جماع‌تر در این زمینه تصویب کند در ابتدا وعده داده است که تا آخر اردیبهشت ماه این لایحه تصویب خواهد داشت اما با رسیدن اردیبهشت این زمان به خرداد ماه رسید.

اما همچنان هم از ارائه این لایحه چیزی دیده نمی‌شود. در واقع امید است که در سال جاری، با توجه به اینکه کنترل و نظارت‌های عمقی در زمینه مسکن در حال انجام است، افزایش قیمت مسکن با شیب کندتری انجام گیرد و در نهایت دیگر افزایشی را در این بخش شاهد نباشیم.