محله پامنار

 تاریخچه:

پامنار يكي از قديمي ترين محلات تهران است و به دلايل مختلف شكل گرفته كه در ذيل به آن ها اشاره مي كنيم. 1. طبيعي: پامنار در مركز تهران است و در مقايسه با ساير محلات تهران، مي توان به راحتي به آن دست يافت. 2. اقتصادي: بارانداز پامنار در شكل گيري و رونق اقتصادي اين محله تاثير بسيار زيادي داشت. 3. سياسي: زماني كه تهران در زمان آقامحمد قاجار به عنوان پايتخت انتخاب شد، محله پامنار خيلي زياد توسعه و گسترش يافت و محلي بود كه خاندان سلطنتي و درباريان در آن جا سكني گزيدند. 4. اجتماعي و فرهنگي: پامنار از گذشته ها بسيار دور و در زمان صفويان خيلي زياد رونق گرفت و در اين محله بسياري از فعاليت هاي فرهنگي، علمي و اقتصادي و اجتماعي و سياسي از مهم ترين دلايل اجتماعي و فرهنگي هستند كه در شكل گيري اي منطقه نفش به سزايي داشتند. براي اين كه بتوان به قدمت تاريخي پامنار پي برد بايد به زمان شاه طهماسب صفوي سفر كرد و در نهايت به كاخ گلستان رسيد. اشخاصي مانند امين حضور در خيابان ناصريه به دستور ايشان بنا شده و شخص ديگري مانند نظام الدوله معيرالممالك كه ساختمان شمس العماره را در سال 1282 بنا كرد. ميرزا تقي خان امير كبير وزير ناصرالدين شاه قاجار همان كسي بود كه فرمان تاسيس دارالفنون را صادر كرد. بارانداز پامنار در رشد و توسعه اين محله نقش قابل توجهي داشته است. از آنجايي كه اطراف تهران را باغات فراواني فرا گرفته است به همين دليل در زمان ايلخانان مغول مورد توجه حاكمان مغول قرار گرفت و اين حاكمان اين باغات را براي خوشگذاراني و جشن پيروزي هاي خود انتخاب كرده بودند. تهران در دوران صفويه توسعه و گسترش يافت و پس از فروپاشي صفويه و روي كارآمدن افشاريه در سال 1154، نادرشاه حكومت تهران را به فرزند بزرگتر خود رضا قلي شاه ميزرا سپرد. در همين زمان بود كه بر ميزان اهميت پامنار افزوده شد بخاطر اين كه توانست به عنوان مركز اقتصادي، اجتماعي، سياسي، و فرهنگي پايتخت و به نوعي ايران شناخته شود. سكونت گزيني درباريان و خاندان سلطنتي در پامنار موجب شد تا اين محله از جنبه سياسي نيز مهم و با اهميت تلقي شود. بعد از اين دوران بود كه حاكمان و دولتمردان تصميم گرفتند كه از اين محله به ساير نقاط تهران مهاجرت كنند و از همين زمان بود كه پامنار اهميت سياسي خود را از دست مي دهد ولي با اين وجود هنوز هم مي توانيم بگوييم كه اين محله يكي از قديمي ترين محلات تهران به شمار مي رود.

 بافت انسانی:

مناره مركز پامنار است. براي اولين بار در سال 1302 هجري شمسي به محله پامنار خط تلفن كشيده شد. در حال حاضر شما مي توانيد در محله پامنار انواع ايرانيت، طلق و فنس را بيابيد و خانه هاي اصيل ايراني تخريب مي شوند. پامنار يكي از قديمي ترين محلات تهران بوده و تاريخ آن به سده 13 هجري قمري بر مي گردد. اداره ثبت آثار ملي اين خيابان را در سال 1334 به عنوان اثر ملي ثبت كرد. در گذشته محله پامنار يكي از گذرهاي محله عودجالان بوده كه مانند بازارچه اي، دروازه شميران را به بازار متصل مي كرد. زماني كه معابر توسعه يافت، بازارچه پامنار خود شامل تيمچه، كارونسرا، حمام، مسجد، آب انبار و مدرسه بود، در نهايت به خيابان پامنار تبديل شد و در اين تبديل و توسعه برخي از بناهاي قديمي تخريب شده و از بين رفت. آيت الله كاشاني ، يكي از علمايي بود كه در اين محله سكونت داشتند و در زمان ملي شدن نفت ايران محله پامنار نقش به سزايي ايفا كردند و در واقع يكي از كانون هاي سياسي ايران در آن زمان بودند. پامنار قديمي ترين محله تهران است و در آن گاري هايي مربوط به زمان قديم هنوز هم ديده مي شوند. از معروف ترين مراكز پامنار مي توان به امامزاده روح الله اشاره كرد.

 مرزبندی:

محله پامنار از غرب به خيابان خيام، از شرق به خيابان شهيد مصطفي خميني، از شمال به خيابان اميركبير و از جنوب به خيابان 15 خرداد منتهي مي شود.

 محدودیت ترافیکی:

اين محله جزء طرح ترافيك است. بنابراين بايد هميشه براساس طرح ارائه شده از طرف پليس راهنمايي و رانندگي با خودروي خود به اين محله تشريف ببريد.

 اتوبوس و تاکسی:

پايانه اتوبوسراني محله ارگ ، نزديك ترين پايانه اتوبوسراني به محله پامنار است. همچنين تاكسي هاي نيز وجود دارند كه مسافرين را از اين محله به ساير نقاط تهران جابجا مي كنند. تاكسي هايي از ميدان بهارستان و چهار راه سرچشمه به سمت پامنار وجود دارند كه مسافرين را جابجا مي كنند.

 پمپ بنزین:

جايگاه هاي شماره 177453، 177436، 177426، 35023، 35002، نزديك ترين جايگاه هاي سوخت گيري بنزين براي اهالي پامنار هستند.

 دسترسی به مترو:

ايستگاه 15 خرداد در خط يك و ايستگاه امام خميني در خط 2 نزديك ترين ايستگاه هاي مترو به پامنار است.

 امکانات:

بازار بزرگ پامنار و بازار رضا مهم ترين مراكز تجاري و مراكز خريد محله پامنار هستند. البته در اين محله طلافروشي ها و زرگري هاي وجود دارد كه مردم مي توانند براي تعمير طلا و جواهر به محله پامنار مراجعه كنند. مغازه هاي نرده، و استيل، تابلو و طلق هم در پامنار فعاليت مي كنند. بازار بزرگ 15 خرداد نيز يكي از بازارهايي است كه به پامنار نزديك است. گود بازار يكي از بازارهاي محله پامنار است، اگرچه موانع فلزي براي جلوگيري از ورود موتورسيكلت ها در ابتدا و انتهاي بازار كارگذاشته ولي با اين وجود موتورسيكلت سواران هم در اين بازار هنوز هم جولان مي دهند. در اين بازار مشاغلي هم ديده مي شوند. مشاغلي از قبيل فروش چادرهاي مسافرتي، خيمه هاي وانت بارها، برش و عرضه مستقيم ورق هاي فلزي ، نرده و حفاظ هاي استيل و فولادي، انواع پروفيل و لوله، رگال، قفسه، ساخت پانل هاي تبليغاتي، مواد شيميايي و پلاستيكي، ساخت نورگير، ساخت سقف كاذب، سيم و كابل، ليتوگرافي، لوازم يدكي مهم ترين مشاغلي هستند كه در گود بازار محله پامنار فعاليت مي كنند. بازار پامنار بعد از راسته سبزه ميدان و همسايه ديوار به ديوار خيابان ناصرخسرو و گذر عودلاجان است. همه اين مجموعه در دل منطقه بزرگ پامنار قديم واقع هستند و چيزي كه الان باقي مانده به صورت يك كارگاه سراسري شمالي به جنوبي شكل گرفته است. بيشتر اصناف كارگاهي و صنعتي در پامنار فعاليت مي كنند. به غير از راسته اصلي، مغازه هاي كوچك و بزرگي در داخل كوچه هاي پامنار وجود دارد و چندين بازار و گاراژهاي بزرگ و كوچك هم در كنار آن ها ديده مي شوند. اصنافي مانند آبكاري، جوشكاري، خمكاري و برش، مته كاري در مغازه هاي اين محله انجام مي شوند. آهن، چدن، ايرانيت، طلق و برزنت و استيل و انواع پيچ و مهره به راحتي در بازار پامنار يافت مي شود. در كل مي توان گفت كه بازار پامنار يك بازار سنتي است و هرگز به يك بازار مدرن تبديل نشد البته اين مورد بخاطر اين كه خود محله نيز بافت قديمي و فرسوده دارد و به همين دليل بازار پامنار توانسته در طول اين دوران بافت قديمي خود را حفظ كند.