محله ظهیر آباد

 معرفی:

محله ظهیرآباد ناحیه یک شهرداری منطقه بیست واقع شده است. در حقیقت این محله جزء شهر ری به‌حساب می‌آید. محله‌ای که قدمت آن از تمام محلات تهران بیشتر است و مردم آن فرهنگی غنی دارند و متمدن هستند. محله‌ای توریستی تاریخی که آثار تاریخی چندین هزارساله‌اش همه را نه‌تنها از محلات تهران بلکه از کیلومترها دورتر از شهرهای دیگر ایران به آنجا می‌کشاند. شاید تنها مشکل این محله باوجود درختان و بوستان‌های آن، وجود گردوخاک در بعضی قسمت‌های محله باشد

محله ظهیر آباد بخشی از ری بوده است. ری شهری پرآوازه و آباد و مردمی بافرهنگ، قبل و بعد از اسلام بسیار پراهمیت بوده است. این محله برخلاف دیگر محلات تهران، در شش هزار سال پیش، چشمه‌ای داشت که بنای شهر را پایه‌گذاری کرد. در کنار این چشمه تمدن آن شکل گرفت و به دلیل تمدن بی‌نظیر آن‌همواره محل رفت‌وآمد بازرگانان، سیاحان و تاجران بزرگ بود. برخلاف دیگر محلات تهران، دروازه‌های آن به روی همگان باز بود. چنانکه در تاریخ ملاحظه می‌نمایید، این منطقه چندین و چند بار مرکز حکومت پادشاهان قرار گرفته است. بازارهای ری شهرت بسیاری داشت و اولین بازار آن با نام بازار روده بود که در محله ظهیرآباد امروزی از محلات تهران، قرار داشت. بعدها و در دوره سلجوقیان که برج طغرل در آنجا ساخته شد، بازارهای دیگری هم به وجود آمد با نام‌های دهک نو و نرمه رسته که همه به هم وصل می‌شدند و از کنار برج طغرل می‌گذشتند. در زمان دیلمیان، پادشاهان بسیار به شعرا و دانشمندان و نویسندگان شیعه بهاء می‌دادند بنابراین آن‌ها به ری مهاجرت نمودند و آنجا ماندند. کتابخانه‌ای در محله ظهیرآباد امروزی ساختند که صاحبش “صاحب بن عباد” بود. این کتابخانه به‌قدری بزرگ و محتوای کتاب‌هایش به‌قدری وزین بود که یک جهانگرد غربی بعد از بازدید از آن نوشت: “مجموع تمام کتابخانه‌های اروپا، کتابخانه صاحب نمی‌شود”. البته این کتابخانه در دوران بَعدی تاراج شد و تعدادی از کتاب‌ها را سوزاندند. در دوره سلجوقیان، طغرل پادشاه سلجوقی دستور ساخت برجهای بزرگی را داد که یکی از آن‌ها برج طغرل در مکان امروزی ظهیرآباد بود. در کنار این برج مکان‌هایی ازجمله مساجد ساخته شد و در همان زمان تفرقه مذهبی شروع شد. کم‌کم شهر روبه‌زوال رفت و با حمله مغول به‌جز برج طغرل چیزی باقی نماند. در دوره صفویان دوباره شهر را از نو ساختند ولی دیگر آن ری سابق نشد و خبری از آن شاعران و فیلسوفان و … نبود. در اوایل دوره پهلوی، سه نفر از بزرگان، باهم ظهیرآباد را خریدند و به مردم فروختند. البته بیشترین مساحت این محله را زمین‌های زراعی باارزش تشکیل می‌داد. ساخت‌وسازهای صورت گرفته و بافت امروزی این محله مربوط به چهل سال پیش است ولی آثار تاریخی همچنان پابرجاست.

از شمال به اتوبان شهید کریمی و از جنوب به جاده ورامین منتهی می‌شود. از شرق به پل عبدالرحمان صوفی و از غرب به ابن‌بابویه ختم می‌شود.

فاقد طرح ترافیک اصلی و طرح زوج و فرد می‌باشد

دسترسی به اتوبوس‌های تندرو خط 9(پایانه مترو جوانمرد قصاب- پایانه لاله) امکان‌پذیر است. البته خطوط عادی اتوبوس‌های درون‌شهری نیز در پایانه ظهیرآباد قابل‌دسترسی هستند در کنار ایستگاه‌های مترو و ایستگاه‌های اتوبوس واقع در ظهیرآباد نیز تاکسی‌های خطی تعبیه‌شده‌اند

جایگاه 162 واقع در خیابان فداییان اسلام روبروی بیمه حسین‌آباد و جایگاه 20 خیابان فداییان اسلام نبش سه‌راه ورامین

دسترسی به مترو نیز در محله ظهیرآباد از طریق خط یک (تجریش-کهریزک) امکان‌پذیر می‌باشد. شما می‌توانید به‌وسیله تاکسی یا اتوبوس خود را به ایستگاه متروی شهرری رسانده و از خطوط مترو دیگر محلات تهران استفاده نمایید

آثار تاریخی محله ظهیرآباد تهران: برج طغرل در دوره‌ی سلجوقیان به دستور طغرل در محله ظهیرآباد امروزی ساخته شد. این برج راهنمای مسافرینی بود که از جاده ابریشم عبور می‌کردند. مسافرینی که از خراسان به ری می‌آمدند. در شب‌هایی که آن‌ها دید کامل نداشتند. آتشی در بالای برج روشن می‌شد که راهنمای آنان بود. البته این برج به‌عنوان گاه‌شمار یا تقویم هم استفاده می‌شد. به این طریق که دریچه‌هایی بر روی برج‌ها تعبیه می‌شد که نور خورشید در ساعت‌های مختلف از آن عبور می‌نمود. با محاسبه نور خورشید که از کدام دریچه و به کدام جهت تابیده می‌شود، زمان و مکان جغرافیایی را تشخیص می‌دادند. البته برج طغرل ویژگی دیگری هم دارد که در بطن کنگره‌های آن پنهان شده است و آن‌هم ساعت آفتابی است. این ویژگی کمتر در تاریخ علم و برجهای مشابه دیده می‌شود. از روی کنگره‌های برج، ساعت را البته بدون دقیقه می‌شود حدس زد. مقبره شیخ صدوق گورستان ابن‌بابویه اولین گورستان ری در کنار مرقد مطهر شاه عبدالعظیم حسنی رحمه‌الله و دومین گورستان تهران است که در مکانی باصفا و زیبا قرار گرفته است و شخصیت‌های مهمی در آن دفن شده‌اند. این گورستان در نوع خود یک اثر تاریخی است. شیخ صدوق در سال سیصد و هشتادویک هجری درگذشت. او را در این گورستان به خاک سپردند. او عمری را در خدمت به اهل‌بیت و مردم گذراند. هنوز هم مرقد او زیارتگاه بسیاری از مردم است. در آن زمان که ایشان در گورستان دفن شدند، به دلیل مقام و منزلتشان، قبرهای زیادی در اطراف مقبره ایشان به وجود آمد و این موجب وسیع‌تر شدن گورستان شد. افراد مشهور زیادی در این گورستان دفن شده‌اند ازجمله آنان می‌توان شیخ محمدحسین زاهد تهرانی، میرزا ابوالحسن حكیم متخلص به جلوه، میرزا لطفعلی نصیری، ملقب به صدر الفاضل، میرزا طاهر تنكابنی، شیخ رجبعلی نكوگویان معروف به خیاط، جهان پهلوان تختی، علی‌اکبر دهخدا، دكتر سید حسین فاطمی، رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی و شهدای 30 تیر سال 1331 را نام برد. اماکن مذهبی: مساجد محله ظهیرآباد و اطراف آن به شرح زیر هستند. مسجد امام زمان (عج) در جاده ورامين، مسجد رضوی در خیابان شهید محمدی، مسجد فاطمه زهرا (س) در کوی اسلام، مسجد امام محمدباقر (ع) در جاده ورامین، مسجد سجادیه واقع در خیابان حنین نژاد، مسجد شیخ صدوق در خیابان نبی پور، مسجد صاحب‌الزمان (عج) جنب برج طغرل و مسجد چهارده معصوم در جاده ورامین. یک حسینیه در این محله وجود دارد حسینیه قائم (عج) که در خیابان طبرسی دوازده متری قائم قرار دارد. اماکن فرهنگی: از مراکز آموزشی فرهنگی موجود در ظهیرآباد می‌توان به سرای محله ظهیرآباد اشاره نمود که دارای کتابخانه عمومی، کلاس‌های آموزشی در تمام رده‌های سنی و اردوهای آموزشی می‌باشد. مراکز بهداشتی درمانی: بیمارستان فیروزآبادی در بزرگراه تهران ورامین بخش درمانگاه‌های تخصصی و فوق تخصصی دارد و بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی فیروزآبادی در فدائیان اسلام، بخش‌های بستری و آزمایشگاه و رادیولوژی و غیره در خدمت ساکنین این منطقه و حتی دیگر محلات تهران می‌باشد. مراکز دیگر بهداشتی درمانی مانند درمانگاه‌های خیریه و درمانگاه‌های شبانه‌روزی نیز در این محله وجود دارد. بوستان‌های محله ظهیرآباد تهران: بوستان کوثر در کوی اسلام واقع شده است و بوستان شهید حسین زاده در خیابان نبی پور قرار دارد که در کنار آن بازار میوه و تره‌بار بزرگی مشغول به خدمت‌رسانی می‌باشد. مراکز خرید محله ظهیرآباد تهران: پاساژ تجاری نمونه امین در ظهیرآباد، پاساژ صدوق در شهید غیوری، مجتمع تجاری سامان در ظهیر آباد نیز ازجمله مراکز خرید واقع در محله ظهیرآباد می‌باشند.