محله ده ونک

 معرفی:

بر خلاف تصورات در این محله نسبت به سایر محلات تهران ظاهر تاریخی و قدیمی خود را حفظ نموده و همچنین به جای مشاهده برج وآسمان خراش های بلند بیشتر منازل ویلایی مشاهده می گردد. با وجود آن که بسیاری از اهالی محله خانه های خود را به صورت ویلایی حفظ نموده اند ولی باید گفت که بیشتر این منازل قدیمی بوده و به دلیل آن که بافت محله ده ونک فرسوده گردیده است در اثر زلزله امکان خرابی و تخریب بسیار بالایی در محله وجود دارد و همچنین وجود کوچه های تنگ و باریک در این محله سبب می شود تا امداد رسانی به موقع در این محدوده صورت نگیرد. البته نا گفته نماند که یکی از دلایل اصلی خانه های ویلایی و عدم نوسازی منازل به دلیل مشکلات حقوقی برخی ازاراضی و همچنین ساخت و ساز غیر قانونی در حاشیه اتوبان چمران است. با وجود آن که در تمامی مناطق و محلات تهران میزان آلایندگی هوا و آلودگی صوتی بالا است ولی با این وجود در این محله میزان آلودگی کمتر بوده و ساکنان آن از زندگی در این محله لذت می برند. خوشبختانه در محله ده ونک به لطف وجود آب و هوای کوهستانی و مناسب، محله بسیار مناسبی برای زندگی می باشد. امید بر آن است که مشکلات اراضی این محله حل شود تا ساکنان قدیمی محله ده ونک بتوانند با نوسازی منازل مسکونی خود کمک شایانی به بافت مرکزی این محله بنمایند.

همانطور که در بخش قبلی ذکر گردید محله ده ونک همانطور که از نامش پیداست جزء محلات قدیمی شهر تهران محسوب می گردد که دارای تاریخچه ای طولانی است. تاریخچه این محله به زمان قبل از قاجار باز می گردد و اگر یک بار هم به ده ونک و باغ ایرانیان رفته باشید متوجه می شوید که بیشتر اراضی این محله برای فردی به نام مستوفی الممالک بوده است. مستوفی الممالک صدر اعظم ناصر الدین شاه بوده و وی این زمین ها را از ناصر الدین شاه خریداری نموده است ولی بعد از مدتی وی به همراه پسرش برای زمین های این محله قنات هایی حفر نمود و برای آبادانی این محله اقدام به تاسیس مدرسه عالی دختران نمود. در قدیم در ده ونک درختان زالزالک، توت و گردو فراوانی در کوچه، خیابان و باغ های این محله وجود داشته است ولی هم اکنون بسیاری از این درختان از بین رفته و تنها نام و خاطره ای از آن باقی است. با وجود آن که ده ونک در منطقه خوش آب و هوای تهران قرار دارد می توان گفت که از نظر قنات در وضعیت خوبی به سر میبرد به همین دلیل است که در بیشتر خیابان های این محله درختان سرسبزی وجود داشت. البته وجود این قنات ها هم اکنون سبب ایجاد مشکل شده است به صورتی که مشکلاتی را برای برخی از ساکنین محله و همچنین مسئولین شهرداری برای احداث فاضلاب ایجاد کرد. برای آن که بتوانند در این محله شبکه فاضلاب را احداث نمایند مجبور به کور کردن و بستن قنات های این محله شدند. در محله قدیمی ده ونک می توان به مکان های معروف و قدیمی آن اشاره نمود که شامل میدان و سر پل، گل چمن، کوچه مسجد جامع، زیر باغ نو، کوچه امامزاده، بازارچه و باغ بالا است. در حال حاضر تنها چند بنای تاریخی و قدیمی در این محله باقی مانده که شامل باغ ایرانی (محل سکونت مستوفی الممالک)، گورستان و امامزاده قاضی الصابر است. یکی از بخش های قدیمی محله به نام باغ نو معروف بوده است که شامل جنوب محله ونک می گردد ولی به دلیل ساخت و سازهای غیر قانونی و قرارگیری در حاشیه بزرگراه چمران خدمات شهری به این بخش ارائه داده نمی شود. گورسانی که در محله ده ونک قرار دارد دارای قدمتی چد صد ساله بوده و بیشتر اهالی محله را در قدیم در این گورستان به خاک می سپردند ولی به دلیل افزایش جمعیت محله و پر شدن ظرفیت این گورستان دیگر از این گورستان استفاده نمی شود. در برخی از کتب درباره تاریخچه محله ده ونک بدین گونه نوشته اند که این محل جزء شهر تهران محسوب نمی شد ولی بخشی از زمین های ده ونک را جزء محدوده شهر تهران به حساب می آمد و همچنین در گذشته محله ده ونک در 4 کیلومتری جنوب غربی محله تجریش قرار داشته است. به دلیل عدم رسیدگی منظم به این محله بسیاری از کوچه تنگ و باریک بوده و همین امر سبب ایجاد مشکلاتی برای عبور و مرور خودروها درون محله می گردد. در واقع یکی از مهمترین نکات ده ونک آن است که این محله در گذشته به دو بخش ونک ارامنه و ونک مستوفی تقسیم می گردید. ونک ارامنه مربوط به بخش شرقی ونک است که هنوز هم قلعه ارامنه و گورستان ارامنه در این محله پابرجاست. ونک مستوفی مربوط به بخش غربی ونک است که ده ونک کنونی در واقع مربوط به ونک مستوفی الممالک است.

دسترسی های محله ده ونک از سمت شمال به بزرگراه آیت الله هاشمی رفسنجانی (نیایش)، از جنوب به اتوبان همت، از غرب به بزرگراه چمران و از شرق با خیابان شیخ بهایی و خیابان سئول محدود می گردد. این محله جزء منطقه 3 شهرداری تهران محسوب می گردد.

خوشبختانه در بزرگراه چمران و بزرگراه همت ایستگاه های اتوبوس BRT ایجاد شده که توسط اتوبوس می توان به سایر خطوط تاکسی رانی و یا پایانه های اتوبوس دسترسی پیدا نمود. درون این محله هم تاکسی های گذری بسیاری وجود دارد همچنین در نزدیکی میدان شیخ بهایی و خیابان شیخ بهایی می توان از تاکسی برای رفت و آمد استفاده نمود.

متاسفانه در این محله پمپ بنزین وجود ندارد و برای دسترسی به پمپ بنزین نزدیک ترین آن پمپ بنزین در محله امانیه تهران ( جایگاه اختصاصی 147) است. بعد از آن می توان به پمپ بنزین میرداماد، پمپ بنزین ولنجک اشاره نمود.

متاسفانه در نزدیکی و حتی درون این محله هیچ گونه ایستگاه مترویی وجود ندارد که بتوان توسط آن به راحتی به بیشتر مناطق تهران دسترسی پیدا نمود برای دسترسی به مترو حتما باید توسط اتوبوس و تاکسی به یکی از ایستگاه های مترو حقانی، ایستگاه مترو همت و… برسانید.

مراکز خرید محله ده ونک همانطور که گفته شد در محله ده ونک ساختمان های بلند بسیاری وجود ندارد ولی در این محله مغازه و فروشگاه های بسیاری برای خرید ایجاد گردیده است. البته تنها مرکز خرید در این محله مرکز تجاری سئول در زیر میدان شیخ بهایی است. بوستان ها و مراکز ورزشی محله ده ونک تهران یکی از باغ های مهم و اصلی در محله ده ونک باغ ایرانیان است که در گذشته محل زندگی مستوفی الممالک در این باغ بوده است. به حدی این باغ زیباست که نظر پیر و جوان را به خود جلب می نماید. علاوه بر باغ ایرانیان بوستان های کوچک دیگری در سطح محله وجود دارد، همچنین در بخش غربی محله ده ونک و در کنار بزرگراه چمران محوطه سبزی ایجاد شده که به عنوان مهمترین تفریجگاه جوانان محل شناخته می شود. در این محله تنها یک زمین و مجموعه ورزشی وجود دارد آن هم در باغ ایرانیان واقع گردیده است.