پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

محله عباس‌آباد برخلاف دیگر محلات تهران در دوران قاجار خارج از شهر تهران، اما بدون استفاده با باغ‌ها و زمین‌های پراکنده قرار داشت. عباس‌آباد منطقه‌ای بسیار وسیع بوده که از چهارراه جهان کودک امروزی تا بزرگراه حقانی وسعت داشته است. البته تمام این محدوده بی‌استفاده نبود و قبل از این‌که به محلات تهران بپیوندد، در محله نیلوفر امروزی زمین‌های زراعی و باغ‌های بزرگی بوده است. نام این محله تا سال ۱۳۶۰ که حادثه هفتم تیر اتفاق افتاد، عباس‌آباد بود و آن به این دلیل بود که تنها آبادی این محل روستایی بود که متعلق به صدراعظم محمدشاه قاجار، عباس ميرزا، معروف به حاج ميرزا آقاسي بوده است. این روستا بسیار خوش آب‌وهوا بود و به همین دلیل مردم شهر در روزهای تعطیل برای خوش‌گذرانی به آنجا می‌رفتند. عباس‌آباد درزمانی شروع به پیشرفت کرد که رضاشاه پهلوی پادگان عباس‌آباد را به این محله منتقل کرد. این پادگان تنها محل نگهداری اسب‌ها و قاطرهای مربوط به ارتش بود. پس از مدتی رفت‌وآمد ارتشیان و درک سختی راه و دوری مسافت تا عباس‌آباد، در دهه بیست شمسی، زمین‌هایی در کناره شرقی پادگان به مقامات تعلق گرفت. این مکان همان مصلی امروزی است. در این مکان چشمه‌هایی روان بود که هنوز آثاری از آن در مصلی باقی مانده است. سکونت در این محل ادامه داشت تا دهه چهل که ساخت منازل مسکونی در این محله شروع شد. پس از مدتی فرهنگیان نیز در این محله زمین‌هایی خریدند و شروع به ساخت‌وساز نمودند و کم‌کم خیابان‌کشی‌ها آغاز شد و محله شکلی شبیه به امروز را به خود گرفت. بافت محله تبدیل به بافت نظامی-فرهنگی شد و آمار جنایت و جرم در این محله به دلیل نظم و انضباط نسبت به دیگر محلات تهران پایین‌تر بود. بافت محله از مسلمان، مسیحی، یهودی و مذاهب دیگر تشکیل می‌شد که این بافت پس از انقلاب به دلیل مهاجرت ادیان دیگر، از بین رفت. مسجد علی ابن ابیطالب در آن زمان ساخته شد و محوریت محله را بر روی خود قرارداد. این امر باعث شد منطقه وسیع‌تر شود و تپه‌های عباس‌آباد که امروزه محله‌های سهروردی و اندیشه هستند، مسکونی شوند. در دهه پنجاه این محله سیاستی وصف‌ناپذیر داشت و اجازه ورود افراد غریبه داده نمی‌شد ولی زمزمه‌های انقلاب بعضی از ساکنین را بر آن داشت که املاک خود را بفروشند و به خارج از ایران سفر کنند. به‌این‌ترتیب، افرادی غیر از فرهنگیان و نظامیان به این محله دست یافتند و سیستمِ یکپارچه‌ی محله به هم‌ریخت.

بافت محله در گذشته کاملا مسکونی بوده است، به همین دلیل، تراکم فعالیت های تجاری و اداری، عرض کم کوچه ها و نبودن پارکینگ، ساکنان محله را با مشکلات جدی مواجه کرده است. خیابان های محله شیبدار و کوچه ها پلکانی است که روی تپه های قدیمی عباس آباد ساخته شده اند. با توجه به بافت شهری و موقعیت مناسب از لحاظ جغرافیایی و مرکزیت شهری این محله تقریبا تجاری، اداری محسوب شده و سازمانها ، وزارتخانه ها و ادارات زیادی را در خود جای داده است و از نظر دسترسی به سایر مناطق با استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی یکی از بهترین مناطق محسوب میشود. با توجه به بافت تقریبا تجاری منطقه، تعداد مدارس غیر انتفاعی این محله نسبت به محله های مسکونی کمتر می باشد. عباس آباد از لحاظ امکانات پزشکی و بیمارستانی یکی از بهترین محله های تهران به شمار رفته، همچنین سرتاسر خیابان شهید مطهری تابلوهای فراوان پزشکان و متخصصان زبده، نشان از امکانات بی نظیر پزشکی در این محله دارد بطوریکه میتوان به مزاح این خیابان را راسته بهترین پزشکان تهران دانست.

موقعیت جغرافیایی محله عباس‌آباد از خیابان اصلی این محله یعنی عباس‌آباد شروع می‌شود که این خیابان مرز شمالی محدوده محله عباس‌آباد است. از جنوب به تخت طاووس یا خیابان مطهری محدود می‌شود. از شرق به خیابان شریعتی و از غرب به اتوبان مدرس منتهی می‌شود.

محله عباس‌آباد یا بهشتی، جزو آن دسته از محلات تهران است که هر دو طرح زوج و فرد و طرح اصلی را دارد؛

به دلیل بافت اداری محله عباس‌آباد، این محله ازلحاظ اتوبوس غنی‌ترین در محلات تهران است. ایستگاه اتوبوس تندرو، خط ۵، پایانه بیهقی-پایانه علم و صنعت و خط ۷، میدان راه آهن-پایانه تجریش نزدیک به خیابان بهشتی ایستگاه دارند. برای اتوبوس‌های عادی در سرتاسر این محله ایستگاه‌های نزدیک به هم تعبیه شده است به دلیل وجود پایانه تاکسی سیدخندان و خطوط تاکسی اطراف ایستگاه‌های متروی عباس‌آباد، هیچ‌گاه مسافران را سرگردان نمی‌بینید. این محله به دلیل اداری بودن، همواره دارای حمل‌ونقل قوی‌تری نسبت به دیگر محلات تهران است.

یک ایستگاه در خیابان پاکستان قرار دارد

محله عباس‌آباد جزو آن دسته از محلات تهران است که ایستگاه‌های مترو در آن فوران می‌کند. در ضمن متروی شهید بهشتی تقاطع دو خط ۱ و ۳ به مبدأ و مقصد قائم-آزادگان و تجریش – کهریزک می‌باشد. در حقیقت خطوط متروی شهید بهشتی شما را به شمال، جنوب، شرق و غرب محله هدایت می‌کند

سینما آزادی در خیابان بهشتی همواره پاتوق دوست داران فیلم و اهالی سینما است. این سینما اکنون به عنوان یک نشانه شهری فعال در منطقه به حساب می آید، به شکلی که گاهی در جشنواره ها و تعطیلات خاص صف های طویلی با حجم گسترده مردم در فضای اطراف آن قابل مشاهده است. این مجتمع سینمایی دارای سالن های متعدد، رستوران، کافی شاپ و طبقات تجاری است. اماکن مذهبی: مساجد محله عباس‌آباد و دیگر محلات تهران که اطراف عباس‌آباد هستند به شرح زیر است. مسجد الرضا خیابان خرمشهر، مسجد حجت ابن الحسن (عج) خیابان سهروردی شمالی- میدان شهید قندی، مسجد علی ابن ابیطالب (ع) خیابان سهروردی شمالی، مسجد جبرئیل خیابان برادران گوهری (خواجه نظام الملک)، مسجد حجت ابن الحسن (عج) خیابان سهروردی شمالی- میدان شهید قندی (پالیزی)، حسینیه سلمان فارسی خيابان گوهري كوچه اكباتان، حسینیه سید سجاد خیابان بنی‌هاشم جنوبی. اماکن ورزشی: پیست اسکیت روباز بهشتی واقع در خیابان بهشتی که به علاقه‌مندان به اسکیت آموزش می‌دهد. سالن اندیشه که سرپوشیده است و در رشته‌های توپی و بدنسازی و رشته‌های رزمی فعال است، این سالن در خیابان بهشتی خیابان اندیشه واقع شده است. زمین تنیس روباز که در خیابان مطهری برای آقایان تعبیه شده است. سالن روباز ستاره پایتخت که جهت بیلیارد در نظر گرفته شده است و در خیابان بهشتی قرار دارد. سالن بدنسازی تخت جمشید در خیابان شریعتی بالاتر از مطهری واقع شده است. سالن سرافرازان که در رشته‌های بوکس و پرورش اندام فعال است و در خیابان بهشتی واقع شده است. سالن گل مخصوص بانوان و رشته ژیمناستیک، کاراته، آمادگی جسمانی می‌باشد و در خیابان شهید بهشتی قرار دارد. باشگاه بانوان پیشرو که در سهروردی شمالی قرار دارد و در شاخه‌های ژیمناستیک و آمادگی جسمانی فعالیت دارد. باشگاه پرورش اندام، وزنه‌برداری و آمادگی جسمانی جهت استفاده آقایان و بانوان در خیابان بهشتی قرار دارد. مراکز بهداشتی درمانی: بیمارستان مادران واقع در خیابان شهید بهشتی (عباس‌آباد) – خیابان کاووسی فر می‌باشد. بیمارستان مهرداد در خیابان مطهری (تخت طاووس) – خیابان میرعماد واقع شده است. بیمارستان هاجر و واقع در خیابان شهید بهشتی مختص بانوان میباشد. بوستان‌های محله عباس‌آباد تهران: بوستان‌های معروف بانام‌های بوستان نوروز، بوستان جهان کودک و بوستان آب‌وآتش در این منطقه قرار دارند. دیگر بوستان‌های این منطقه عبارت‌اند از: بوستان آهنچی (لاله) خیابان بهشتی، بوستان اسلامی (نیلوفر) خیابان نیلوفر، بوستان مدرس خیابان بهشتی – تقاطع بزرگراه مدرس، بوستان عارف خیابان مفتح شمالي-جنب دانشكده الهيات، بوستان مطهری در خیابان مطهری – نرسیده به خ سهروردی، بوستان مترو (افرا) تقاطع خیابان بهشتی و خیابان مفتح، بوستان یاس (گلدیس) خیابان بهشتی – ابتدای خ میرعماد واقع‌شده‌اند. این بوستان‌ها دارای وسایل ورزشی، فضای نشستن، فضای سبز، زمین‌بازی کودکان با وسایل بازی می‌باشد. مراکز خرید محله عباس‌آباد تهران: مجتمع تجاری اداری گلدیس در خیابان میرعماد و مجتمع دریای نور در خیابان شهید بهشتی، مجتمع تجاری اداری خلیج فارس در خیابان بهشتی پاسخگوی نیازهای ساکنین این محله می‌باشند. البته بیش از پانزده پاساژ و مرکز خرید مجلل در اطراف این محله وجود دارد که دسترسی ساکنین محل به این مراکز با توجه به سرویس قوی حمل‌ونقل این منطقه، بسیار آسان است.