پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

متأسفانه تاریخچه دقیقی از محله ارامنه یا (سبلان) در دست نیست ولی به گفته تعدادی از معتمدین این محله ازجمله آقایان سید عزت‌الله سیدی، حاج ابراهیم علایی و حاج محمود خطیبی، تاریخچه‌ی محله ارامنه که جزو محلات تهران است را حضور شما عزیزان ارائه می‌نماییم. در زمان پهلوی تا سال هزاروسیصدوسی خیابان گرگان از ابتدا تا ده متری گرگان ساخته شده بود. از سال هزاروسیصدوبیست گروه‌هایی از ارامنه در دو طرف ده متری ساکن بودند زیرا شاه، آن‌ها را از بهجت‌آباد بیرون کرده بود و آن‌ها با پولی که از دولت دریافت کردند، مجبور به اسکان در این محل شده بودند. ولی محله‌ای که امروز به محله ارامنه است، هنوز بیابانی بود و تعداد کمی در آن ساکن بودند که رفت‌وآمد آن‌ها از خیابان گرگان صورت می‌گرفت. اتوبوس هم فقط تا خیابانی نزدیک به خیابان گرگان، بنام خیابان کاشی که بسیار خاکی و همراه با پستی بلندی بود، بالا می‌آمد. بعد از جنگ جهانی دوم، گروه‌هایی از ارامنه(در حدود بیست هزار نفر) در قسمت شمال شرقی و شرق تهران سکنی گزیدند و در آنجا کلیسای وارطان مقدس را بنا نمودند. آن موقع ارامنه حدود هفتاد درصد ساکنین این محل را تشکیل می‌دادند. قیمت زمین، متری یک تومان بود که با توجه به قیمت پایین آن، افراد کم‌بضاعت یا بی‌بضاعت آن زمان، مانند نظامیان دون‌پایه ، کاسبان خرده‌فروش، نیروهای سواره‌نظام، پاسبان‌های شهرداری، کارمندان دون‌پایه دولت قادر به خرید آن بودند. آب مصرفی مردم این محله از یک موتور آب که در سال ۱۳۳۵ برپا شد و قناتی که از زندان قصر بیرون می‌آمد تأمین می‌شد. قهوه‌خانه و مشروب‌فروشی در این محله بسیار زیاد بود که بعد از انقلاب تعطیل شدند. پس از انقلاب اسلامی ایران، تعداد زیادی از این ارامنه به رودهن، بومهن، مجیدیه نقل‌مکان کردند و بعضی‌ها به خارج از کشور رفتند. حدود ۴۰ درصد از ارامنه در این محل باقی ماندند. این محل هنوز هم بافت قدیمی خود را حفظ کرده است و شاید تنها تغییری که می‌توان بعد از انقلاب به آن نسبت داد، ساخت خیابان سبلان بر روی رودخانه ی قدیمی این ناحیه است. زمانی که شهرداری شورایاری‌ها را تشکیل داد، محله ارامنه به ارامنه الف (شمالی) و ارامنه ب(جنوبی) تقسیم شد.

اگرچه بسیاری از ارامنه از این محل به شهرهای شرقی مجاور تهران مهاجرت نمودند ولی همچنان چهل هزار نفر یعنی حدود چهل درصد از جمعیتِ سابق محله، در محله ارامنه زندگی می‌کنند.

در حال حاضر محدوده محله ارامنه از شمال به میدان سبلان، از جنوب به خیابان شیخ صفی، از شرق به خیابان سبلان شمالی و از غرب به خیابان اجاره‌دار ختم می‌شود. این محله به دو قسمت شمالی(محله ارامنه الف) و قسمت جنوبی(ارامنه ب) تقسیم شد اما موقعیت جغرافیایی این محله مجموعاً موقعیت جغرافیایی ذکرشده در بالا است.

چنانچه مایل به استفاده از خودروی شخصی هستید، این محله طرح ترافیک ندارد و شما می‌توانید به‌راحتی از اتومبیل خود برای رسیدن به مقصد استفاده نمایید اما مشکلات حجم بالای ترافیک مانند بسیاری از محلات تهران شامل حال این محله نیز می‌شود.

ایستگاه اتوبوس در محدوده محله ارامنه تعبیه نشده است. اما می‌توانید از ایستگاه‌های دیگر محلات تهران که هم‌مرز با محله ارامنه می‌باشند، استفاده نمایید و به‌وسیله تاکسی خود را به مقصد برسانید. دسترسی به تاکسی در محله ارامنه مشکلی ندارد زیرا شما از تمام محلات تهران می‌توانید خود را به مرزهای جغرافیایی این محل برسانید و ازآنجا به سمت مقصد پیاده‌روی داشته باشید.

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این محله در میدان سبلان در نظر گرفته شده است و هنگامی‌که از ایستگاه مترو بیرون بیایید، می‌توانید به‌وسیله تاکسی خود را به مقصد برسانید.

آثار تاریخی محله ارامنه تهران: برخلاف بیشتر محلات تهران، این محله اثر تاریخی زنده‌ای ندارد. ازجمله بناهای تاریخی این محله که در حال حاضر اثری یا عکسی از آن به‌جا نمانده است، باغ خوشنویسان بود که در زمان ساخت‌وساز و خیابان‌کشی در این محله، با خاک یکسان شد. مسجد رضوان، مسجد موسی ابن جعفر، مسجد امیرالمؤمنین،مسجد حجت ابن الحسن، مسجد امام عصر در تمام محله به‌صورت پراکنده در خدمت نمازگزاران محترم می‌باشد. حسینیه‌های این محل عبارت‌اند از حسینیه قمر بنی‌هاشم، حسینیه دولت‌آبادی، حسینیه چهارده معصوم، حسینیه علی‌اصغر. شامل کلیسای وارطان مقدس که در خیابان اصلی ارامنه واقع شده است و در خدمت هم‌میهنان محترم ارمنی می‌باشد. اماکن آموزشی فرهنگی: محله ارامنه دارای یک کتابخانه مجهز می‌باشد که در مسجد موسی ابن جعفر قرار دارد. این کتابخانه در سبلان شمالی در خیابان محسن آزادی واقع شده است. دو ساختمان برای سرای محله در محله ارامنه در نظر گرفته شده است. یکی از این ساختمان‌ها در محله ارامنه شمالی است که در خیابان سبلان شمالی واقع شده است و ساختمان دیگر در محله ارامنه جنوبی است که در خیابان شیخ صفی واقع شده است. مراکز بهداشتی و درمانی پایگاه سلامت سبلان واقع در سبلان شمالی، درمانگاه وقفی بانو اختر نیلی واقع در خیابان شهید اکبر نژاد و ساختمان پزشکان که در خیابان سبلان شمالی واقع شده است. البته خانه سلامت سرای محله ارامنه نیز باید به این لیست افزوده شود که در خدمت ساکنین این محله می‌باشد. اماکن ورزشی محله ارامنه: باشگاه‌های ورزشی این محله در خیابان سبلان شمالی واقع‌شده‌اند. باشگاه لیان، باشگاه رعد و باشگاه سیمای ساجدین مراکز خرید محله ارامنه تهران: بازار روز نظام‌آباد که در خیابان دهقان قرار دارد و شما می‌توانید به‌وسیله اتوبوس در ایستگاه حسینی و یا به‌وسیله مترو در ایستگاه سبلان به این مرکز دسترسی داشته باشید. بازار روز سبلان که در خیابان لشگر قرار دارد و شما می‌توانید با پیاده شدن از اتوبوس در ایستگاه گل سرخ و یا بیرون آمدن از ایستگاه متروی صیاد شیرازی خود را به بازار برسانید. پاساژ منصور در خیابان اجاره‌دار قرار دارد و برای دسترسی با اتوبوس می‌توانید در ایستگاه میدان زندان از اتوبوس پیاده شوید و یا به‌وسیله مترو از ایستگاه مترو شهید مدنی به این پاساژ پر جنب‌وجوش دسترسی خواهید داشت. پاساژ سقفی در سبلان شمالی قرار دارد و برای دسترسی به‌وسیله اتوبوس باید در ایستگاه شهید مدنی از اتوبوس پیاده شوید و درصورتی‌که به مترو دسترسی دارید در ایستگاه متروی سبلان از مترو پیاده شده و به‌طرف مقصد پیاده‌روی کنید. بوستان‌های محله ارامنه تهران: باغ هورفر یکی از باغ‌های زیبا به سبک ایرانی است که سالیان سال درهای آن به‌سوی ساکنین محله ارامنه بسته بود. به‌تازگی درهای باغ را باز کردند و آن را در معرض استفاده عموم گذاشتند. این فضا در محله ارامنه ضمن این‌که فضای سبز را افزایش داده است، باعث ایجاد نشاط و سرزندگی در ساکنین این محله شده و اوقات فراغت بسیاری از ساکنین را پر می‌کند. باغ هورفر بالای سه هزار مترمربع وسعت دارد و مالک آن مرحوم حسین هورفر بوده که هم‌اکنون پسرشان پرویز هورفر مشتاقانه این باغ را در اختیار ساکنین همه محلات تهران قرار می‌دهد. بوستان آوا و بوستان دوستدار ولایت در دیگر محلات تهران که هم‌جوار با محله ارامنه هستند، پذیرای ساکنین این محله می‌باشند.