معاملات مسکن در گردابِ رکود
رشد قیمت مسکن در ماه های اخیر به گونه ای بوده است که بسیاری از خریداران از این بازار دست کشیده اند و نسبت به خرید واحد های مسکونی منصرف شده اند. عدم تمایل خریداران به تهیه واحد مسکونی، سبب شده حجم معاملات مسکن در کشور با افت قابل توجهی همراه گردد که تقویت بخش تقاضا مسکن را بیش از پیش ضروری می سازد.
بسیاری از فعالان اقتصادی حوزه مسکن عنوان می کنند شرایط اقتصادی و سیاست های غلط گذشته، عرصه را بر خانواده ها تنگ کرده است و سبب شده خانواده ها در فشار و مضیقه اقتصادی قابل توجهی باشند. همزمان با اوج قیمت مسکن و تضعیف قدرت خرید متقاضیان، شرایط بیش از پیش دشوار گشته تا جایی که خیلی از افراد دیگر نمی توانند به خرید واحد های مسکونی حتی فکر هم کنند.
به زعم این که بسیاری از افراد عنوان می کنند بهترین شیوه برای سر و سامان دادن به شرایط فعلی، افزایش قدرت خرید مردم از طریق بالا بردن تسهیلات مسکن است، اما گویا در حال حاضر امکان این مهم میسر نیست تا جایی که وزیر راه و شهرسازی بار ها اعلام کرده است، تسهیلات مسکن افزایش نخواهد یافت. با این حال مسئولان عنوان می کنند دولت باید راهی بیندیشد برای افزایش سقف تسهیلات که بی تردید با زیاد شدن اقساط هم همراه خواهد بود.
به گفته وزیر راه و شهرسازی، رشد سقف تسهیلات نه تنها مشکل گشا نیست و به اتمام مشکلات نمی انجامد بلکه به رشد قیمت مسکن هم دامن می زند و شرایط را بیش از گذشته دشوار می سازد.
رضایی کوچی به عنوان رئیس کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: اگر توأمان با افزایش سقف تسهیلات مسکن، دوره بازپرداخت وام را افزایش دهیم، در این صورت دریافت کنندگان وام خواهند توانست اقساط را سر موقع مقرر تحویل دهند و به واسطه این امر شاهد شرایط بهتری خواهیم بود.
همزمان با کاهش قدرت خرید متقاضیان، آن چه در بازار مسکن نمود پیدا کرده است، افت حجم معاملات مسکن می باشد، تا آن جا که مصطفی قلی خسروی به عنوان رئیس اتحادیه مشاوران املاک ادعا می کند معاملات مسکن در بهمن ماه سال جاری در تهران با افت 24 درصدی همراه بوده است. این مقام مسئول اظهار داشت: انتظار می رود در روز های آتی شاهد شرایط مشابهی باشیم و ثبات در بازار مسکن، وابسته به ثبات قیمت در بازار ارز و سکه خواهد بود.
کارشناسان حوزه مسکن عنوان می کنند آن چه سبب شده کاهش معاملات مسکن را در کشور شاهد باشیم، افت قدرت خرید متقاضیان و عدم پوشش دهی تسهیلات موجود است.
رضایی کوچی با اسلامی در خصوص افزایش سقف تسهیلات مسکن صحبت کرده است
محمدرضا رضایی کوچی به عنوان رئیس کمیسیون عمران مجلس از صحبت با محمد اسلامی در خصوص افزایش وام مسکن خبر داد و عنوان کرد: نیاز است تسهیلات خرید مسکن به نوعی باشد که 70 درصد از قیمت مسکن را با کمک گرفتن از آن بتوانیم تأمین نماییم.
نباید به بهانه این که مسکن گران می شود، از افزایش سقف تسهیلات مسکن خودداری کنیم
وی با اشاره به این که نباید از ترس این که ممکن است مسکن گران شود از افزایش تسهیلات جلوگیری کنیم اظهار داشت: شاید با رشد وام مسکن، قیمت واحد های مسکونی با رشد همراه شود اما اگر در این راستا کاری نکنیم، قدرت خرید مردم از آن چه هست کمتر می شود و این آغاز دردسر های بزرگ تری خواهد بود. وی ادامه داد: اگر قرار شد وام مسکن را افزایش دهیم باید مدت بازپرداخت تسهیلات را نیز بالا ببریم تا بدین واسطه پرداخت اقساط برای متقاضیان کار دشواری نباشد.
با زیاد شدن دوره بازپرداخت وام، شرایط برای متقاضیان بهتر می شود
پورسلطانی به عنوان یکی از کارشناسان حوزه مسکن، اذعان نمود: چنانچه برای تسهیلات بانکی، نرخ سود پایینی در نظر گرفته شود و دوره بازپرداخت افزایش یابد، آن گاه خانواده ها راحت تر خواهند توانست به بازگشت اقساط فکر کنند و با این اقدام شاهد شرایط بهتری خواهیم بود.
ایشان با اشاره به این که برای تسهیلات از محل صندوق پس انداز مسکن یکم، نرخ سود تک رقمی در نظر گرفته شد گفت: این امر دو نتیجه مهم را در پی داشت. به واسطه این امر پرداخت اقساط ماهانه برای خانواده هایی با درآمد های متوسط که مهم ترین مخاطبان این نوع تسهیلات شناخته می شوند، آسان شده است و سبب شده این افراد با دریافت تسهیلات بتوانند وارد بازار مسکن شده و نیاز مصرفی خود را در سال های اخیر تأمین نمایند.
همزمان با اوج گرفتن بخش تقاضا و افزایش تعداد متقاضیان و خریداران مسکن، انبوه سازان هم به میدان آمدند و عرضه را رونق بخشیدند تا پاسخی برای تقاضا و نیاز جامعه وجود داشته باشد. از این رو شاهد تحرکی در بخش مسکن بودیم که بی تردید تحرک در این بخش به تحرک در دیگر بخش های اقتصادی منجر خواهد شد.
بازپرداخت اقساط را باید 20 ساله کرد
فعالان حوزه اقتصادی در خصوص رشد تسهیلات مسکن این طور می گویند: به زعم این که کاهش سود تسهیلات از محل صندوق پس انداز مسکن یکم با بهتر شدن شرایط و رونق بازار مسکن همراه بوده است، با این حال اگر قرار بر رشد سقف تسهیلات مسکن باشد نیاز است دوره بازپرداخت آن نیز با رشد همراه باشد تا متقاضیان بتوانند در شرایط بهتری دریافت تسهیلات و وام مسکن را تجربه نمایند. به گفته این افراد، اگر همزمان با افزایش سقف تسهیلات، نرخ سود کم نمی شود دست کم باید دوره بازپرداخت وام را افزایش داد تا از این نظر مشکلی دامنگیر دریافت کنندگان وام نشود.
عده ای از کارشناسان اقتصادی عنوان می کنند در این زمینه باید از تجربه های موفق امریکا استفاده کرد. گویا در امریکا دولت وارد بازار مسکن شده است و با کمک گرفتن از ابزار های حمایتی مناسب، تمام تلاشش را به کار گرفته است تا میزان تسهیلات پرداختی با قدرت خرید متقاضیان هماهنگ و همسو باشد. در این کشور با اندیشیدن تدابیر مناسب به دنبال راهکاری است تا نرخ سود تسهیلات را در پایین ترین حالت ممکن نگه دارد، آن ها به بیمه کردن تسهیلات می پردازند و در برخی مواقع دست به بازخرید تسهیلات بیمه شده می زنند.
در واقع دولت امریکا با استفاده از تدابیر مناسب ارائه تسهیلات، تلاش می کند بازار مسکن را رونق دهد و از خوابیدن آن جلوگیری به عمل آورد.
به گفته فعالان حوزه مسکن، سنجش میزان استطاعت مالی خانواده ها برای تهیه مسکن، ابزاری است که آن را سهولت خانه دار شدن می نامند. بر اساس این ابزار می توان دو فاکتور درآمد خانواده ها و قیمت مسکن را به صورت همزمان مدنظر قرار داد و تصمیمات بهتری اتخاذ نمود.
شاخص استطاعت مالی جهت خرید خانه در ایران به چه صورت است؟
بر اساس آمار جهانی ارائه شده در نخستین نیمه سال 2016، از میان 95 کشوری که استطاعت خرید خانه در آن ها برآورد شده است ایران در جایگاه 90 قرار داشته است. این رقم نشان می دهد توانایی خانواده های ایرانی با درآمد های متوسط در بازپرداخت تسهیلات رهنی خانه ای که قیمت آن متوسط در نظر گرفته شده است از 89 کشور دیگر کمتر است. نسبت دیگری که در دنیای مسکن معروف است، نسبت قیمت خانه به درآمد می باشد. در این شاخص نیز از میان 95 کشور، جایگاه ایران در مرتبه 67 بوده است.
با این حال بهترین شیوه برای نجات دادن بازار مسکن، افزایش بخش تقاضا و عرضه واحد های مسکونی می باشد که برای این کار کافی است دولت تسهیلات خرید مسکن را با بازپرداخت بیشتر در پیش بگیرد.