درخواست وام خرید و ساخت مسکن بر ریلِ نزول
بررسی های دقیق حاکی از آن است که نه تنها درخواست وام خرید مسکن روندی نزولی داشته و کاهش یافته است بلکه حتی شمار متقاضیان وام ساخت مسکن هم با کاهش محسوسی همراه بوده است.
مشاهده آمار مربوط به ده ماه اخیر بازار مسکن از کاهش متقاضیان وام خرید و ساخت مسکن خبر می دهد.
چند وقت پیش خبری منتشر گردید مبنی بر این که 60 هزار نفر از سپرده گذاران سرمایه در صندوق پس انداز بانک مسکن، از دریافت وام انصراف داده اند. بر اساس اظهارات مدیرعامل بانک مسکن از این رقم، 34 هزار نفر در ده ماه ابتدایی امسال انصراف خود را اعلام کرده اند. مشاهده تعداد متقاضیان تسهیلات وام ساخت مسکن در ده ماه اول سال جاری نیز حاکی از آن است که تعداد متقاضیان در مقایسه با همین بازه زمانی در سال گذشته افت 20 درصدی را شاهد بوده است. به گفته کارشناسان و فعالان حوزه مسکن، این اتفاق رکود در بازار مسکن را بیش از پیش ثابت می کند.
آنچه سبب شده تمایل به دریافت وام مسکن این چنین افت را تجربه کند، رشد 90 درصدی قیمت آن هم در بازه ای کمتر از یکسال بوده به طوری که دریافت وام مسکن دیگر راه به جایی نمی برد و وام های دریافتی تنها بخش ناچیزی از قیمت خرید و ساخت مسکن را پوشش می دهند.
وام ساخت مسکن با افت 6 هزاری همراه شده است
بر اساس گزارش های منتشر شده از سوی بانک مسکن، در ده ماه ابتدایی سال گذشته، تعداد تسهیلات ساخت مسکن 29 هزار و 358 فقره بوده است که این رقم در ده ماه ابتدایی سال جاری به 23 هزار و 700 فقره تغییر یافته است. مروری بر آمار های مربوط به دی ماه سال جاری نشان می دهد، میزان وام ساخت مسکن در دی ماه امسال به نسبت دی ماه سال گذشته نیز روندی نزولی داشته و با افت همراه شده است. با استناد به ارقام و اعداد ثبت شده، میزان تسهیلات ساخت مسکن در دی ماه سال گذشته 4731 فقره بوده که ارزشی معادل 388 میلیارد و 200میلیون تومان برای آن به ثبت رسیده است. این رقم در دی ماه سال جاری به 2هزار و 256 فقره کاهش یافته و ارزش ثبت شده برای این تعداد وام ساخت مسکن، 274 میلیارد و 888 میلیون و 600 هزار تومان بوده است.
حجم ساخت و ساز مسکن پیوسته کاهش می یابد
بررسی ارقام ارائه شده در خصوص میزان تسهیلات ساخت ارائه شده در ده ماه ابتدای سال 97 و 96 و مشاهده ارقام گزارش شده برای دی ماه سال 97 و 96 افتی چشمگیر را نشان می دهد که به گفته کارشناسان این حوزه ریشه در کاهش ساخت و ساز دارد. آنچه سبب شده تعدادی از سازندگان واحد های مسکونی موقتا از ساخت مسکن کناره گیری کنند و احداث واحد های مسکونی را به زمان دیگری موکول نمایند، رشد ناگهانی قیمت مصالح و افزایش قیمت زمین می باشد. علاوه بر این، مبهم بودن آینده مسکن، به این شرایط دامن زده و سبب شده عده ای ساخت مسکن را تا بهتر شدن شرایط کنار بگذارند. به واسطه این امر، تقاضا برای دریافت وام ساخت مسکن روندی نزولی را تجربه کرده است.
جزئیات تسهیلات پرداخت شده به متقاضیان
جزئیات تسهیلات ساخت مسکن پرداخت شده به متقاضیان نشان می دهد در بخش مشارکت مدنی، بانک مسکن مبلغی به ارزش، 636 میلیارد و 417 میلیون تومان در قالب تسهیلات با سپرده و بدون سپرده در اختیار متقاضیان قرار داده است. از این رقم چیزی حدود 65 میلیارد و 990 میلیون تومان، در اختیار تعاونی های مسکن قرار گرفته ضمن این که سهم مجتمع های مسکونی 1379 میلیارد و 218 میلیون تومان بوده و مبلغی معادل 155 میلیارد و 650 میلیون تومان به صورت تسهیلات انفرادی، مجتمع و تعاونی تحت عنوان تسهیلات متمم طرح مسکن مهر پرداخت شده است.
مروری بر وضعیت بازار مسکن در سال های اخیر نشان می دهد از سال 92، دولت مهم ترین هدفش را افزایش قدرت خرید متقاضیان مسکن قرار داده و برای نیل به این هدف، وام مسکن را از 20 میلیون تومان به 160 میلیون تومان رسانده است. به واسطه این امر تقاضا برای خرید مسکن افزایش یافت و باعث شد این بازار برای مدت ها با رکود خداحافظی کند تا جایی که تا سال 92، شاهد افزایش معاملات مسکن بودیم. از اواخر سال 96، ورق برگشت و به واسطه نوسانات قیمت ارز و تغییر شرایط اقتصادی، قیمت مسکن بی محابا رشد کرد و نجومی افزایش یافت. بر اساس آمار های رسمی منتشر شده از سوی بانک مرکزی، قیمت مسکن در بازه ای کمتر از یکسال رشد 90 درصدی را تجربه نموده است. این رشد قیمت نه تنها متقاضیان مسکن را بهت زده کرده و آن ها را از بازار خارج نموده است بلکه بر دیگر بازار ها هم اثری شاخص داشته و سبب شده در بازار های دیگر هم شاهد شرایط مشابهی باشیم. علاوه بر این سازندگان واحد های مسکونی، ساخت و ساز را در شرایط فعلی فعالیتی پرریسک قلمداد می کنند از این رو ساخت را برای مدتی کنار گذاشته اند. کاهش توأمان ساخت و خرید مسکن نشان می دهد این بازار در شرایط بحرانی قرار دارد و دوره رکود مجددا بازار مسکن را فراگرفته است. محمد اسلامی به عنوان وزیر راه و شهرسازی معتقد است افزایش سقف وام مسکن بی تأثیر است و در شرایط فعلی تنها به گران تر شدن مسکن دامن می زند. به گفته اسلامی، مهم ترین هدف وزارت راه و شهرسازی در وضعیت کنونی افزایش ساخت و ساز مسکن می باشد به طوری که در دو سال آینده شاهد رشد تعداد ساختمان های عرضه شده خواهیم بود. اسلامی عنوان کرده این وزارت در نظر دارد 400 هزار مسکن را ظرف دو سال آینده عرضه نماید که بیشتر مخاطبان این واحد ها، اقشار کم درآمد جامعه هستند.