وضعیت مسکن در سال ۹۸ به چه صورت خواهد بود؟ رونق یا رکود؟
هزینه مصالح ساختمان جهش تصاعدی را در پیش گرفته و بر هیچکس پوشیده نیست این قیمت روز به روز رشد بیشتری را تجربه می کند عاملی که ساخت مسکن را دشوار ساخته است. با این حال محمد اسلامی به عنوان وزیر جدید راه و شهرسازی، ادعا می کند در سال 98 و 99، تولید مسکن به اوج خواهد رسید و افزایش خواهد یافت.
وزیر راه و شهرسازی اسلامی ضمن دیدار با فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس، ضمن اشاره به این که این وزارت برنامه های جدی را برای رونق بازار مسکن در نظر دارد عنوان کرد: تصمیم داریم بهبود بازار مسکن را برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه محقق سازیم و برای نیل به این هدف برنامه هایی را در نظر گرفته ایم. ایشان این طور صحبت هایشان را ادامه دادند: در سال 98 و 99 شاهد رشد تولید مسکن و ساخت انبوه واحد های مسکونی خواهیم بود. وی بار دیگر تأکید کرد: تمام تلاشمان را به کار خواهیم گرفت تا ساخت مسکن را در تمام شهر ها و مناطقی که به مسکن نیاز دارند اجرایی کنیم. به گفته وزیر راه و شهرسازی، تکمیل واحد های مسکونی مهر نیازمند اختصاص بودجه است و انتظار می رود با تخصیص بودجه مناسب، این روند، با سرعت بیشتری حرکت کند. اسلامی گفت: بهتر است فروش مسکن مهر جایگزین اجاره 99 ساله گردد.
تولید 200 هزار واحد مسکونی در شهر های جدید از دیگر مواردی است که وزیر راه و شهرسازی در هفته گذشته ضمن دیدار با رئیس جمهور بدان اشاره کرد. این مقام مسئول از دیگر برنامه های وزارت راه و شهرسازی، را ساخت 100 هزار مسکن در بافت های فرسوده نام برد و اذعان کرد: به علاوه احداث 100 هزار مسکن توسط بنیاد مسکن به مرحله اجرا خواهد رسید. به گفته اسلامی، این مهم تا پایان سال 1400 محقق می گردد.
بر اساس آمار های منتشر شده تعداد واحد های مسکونی مهر تکمیل شده به 1 میلیون و 780 هزار واحد می رسد. لازم به توضیح است که تعداد کل مساکن مهر 2 میلیون و 200 هزار واحد برآورد شده است. در شرایط فعلی مهم ترین دغدغه وزارت راه و شهرسازی اتمام 420 هزار واحد باقی مانده مسکن مهر است. اتفاقات اخیر از جمله رشد بی محابای قیمت مصالح موجب شده، آورده های متقاضیان تمام شده و تنها راه باقی مانده تأمین اعتبار، حمایت های دولت باشد. بر اساس آخرین برآورد های صورت گرفته، تکمیل این تعداد واحد مسکونی مهر نیازمند اعتباری به ارزش 11 هزار میلیارد تومان است که با تأمین این بودجه می توان به اتمام واحد های مسکونی مهر باقی مانده تا سال 98 امیدوار بود.
آیا تولید مسکن در تهران با وجود قیمت بالای مصالح شدنی است؟
به رغم این که گزارشات منتشر شده رشد قیمت ارز و گران شدن بی حساب و کتاب مصالح ساختمانی را یادآور می شوند با این حال، آنچه مرکز آمار ایران ارائه نموده نشان می دهد صدور پروانه ساختمانی در بهار امسال در مقایسه با سال گذشته رشد 31.6 درصدی را شاهد بوده است که نشان از تصمیم سازندگان به تولید مسکن دارد. با توجه به این که حجم معاملات مسکن بر اساس آنچه اعلام شده با 54 درصد کاهش همراه بوده، این امکان وجود دارد تعداد واحد های ساخته شده به 490 هزار خانه خالی تهران افزوده شود. با وجود رشد قیمت مصالح ساختمانی، این احتمال هست که در آینده روند تولید مسکن با مشکلاتی همراه گردد. رشد قیمت مصالح ساختمانی در 6 ماه ابتدایی سال جاری به این صورت بوده که گروه لوله و پروفیل فولادی از 26 تا 151 درصد رشد را تجربه کرده و جهش قیمت میلگرد در بازه 98 تا 146 درصد نوسان داشته است. علاوه بر موارد مذکور، ورق های گالوانیزه هم رشد قیمت را تجربه کرده اند به گونه ای که جهش قیمت ثبت شده برای آن ها از 54 تا 93 درصد متغیر بوده است، سنگ های تخت پلاک نیز این رشد را شاهد بوده اند و از 7 تا 56 درصد جهش قیمت را پشت سر گذاشته اند. این رشد قیمت درحالی بازار را احاطه کرده که گفته شده بخش اعظمی از مصالح ساختمانی درون کشور تولید می شوند و چنین رشدی غیرقابل توجیه است.
بازآفرینی شهری از نظر مغفول مانده است
عباس آخوندی زمانی که به عنوان وزیر راه و شهرسازی مشغول به فعالیت بود، بار ها مخالفتش را با بازسازی بافت های فرسوده اعلام کرد. وی با تأکید بر این که به شدت با سیاست کوباندن و ساختن خانه ها مخالف است اظهار داشت: هرچند تعداد زمین هایی که دولت با این هدف واگذار کرده به بیش از 36 متر مربع نمی رسد.
بازسازی بافت های فرسوده که گروهی آن را به عنوان مهم ترین برنامه دولت معرفی می کنند با مشکلاتی دست به گریبان است که از جمله آن ها می توان عدم تمایل بخش های خصوصی، ناکافی بودن بودجه مالی و ساز و کار های قانونی را نام برد. بهمن ماه سال گذشته بود که رئیس جمهور برنامه بازآفرینی بافت های فرسوده را کلید زد، و آن زمان تصور همگان بر این بود که این طرح به سرعت اجرا می شود و فضای مناسبی را برای رشد بازار مسکن فراهم می سازد. اما دولت از واگذاری زمین های دولتی امتناع ورزید و مبلغ تسهیلات به قدری پایین بود که شرکت های خصوصی تمایلی به شرکت در این طرح نداشتند. ناگفته نماید سود تسهیلات خرید مسکن از محل صندوق پس انداز برای خانه اولی ها به 6 درصد کاهش یافته که رقم قابل قبولی است.
در 18 آذرماه سال جاری، از سوی مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری، اطلاعیه ای منتشر شد مبنی بر این که مبلغ تسهیلات بانک مسکن برای بازآفرینی بافت های ناکارآمد به 110 میلیون تومان افزایش یافته است که از این مقدار، 70 میلیون تومان وام را می شود بدون سپرده و با سود 18 درصد تأمین کرد و مابقی را با سود 9 درصد اخذ نمود.
این تسهیلات مصوب نشده اند
دبیر کانون انبوه سازان، ضمن اشاره به این که برای ساخت مسکن در بافت های فرسوده وام 50 میلیون تومانی در نظر گرفته اند اظهار داشت: با این حال پرداخت این وام کماکان عملی نشده است. وی این طور ادامه داد: برخی همکاران ما وام را با نرخ خارج از مصوبه اخذ نموده اند. به گفته این مقام مسئول، به واسطه بی ارزش شدن پول ملی و رشد بی سابقه قیمت ها، با اتکا به چنین تسهیلاتی نمی توان دست به کاری زد. دبیر کانون انبوه سازان افزود: نیاز است بانک عامل و وزارت راه و شهرسازی افزایش تسهیلات را برای تولید مسکن جدی بگیرند و در این حوزه تصمیماتی اتخاذ نمایند.
وی با تأکید بر این که پرداخت وام 110 میلیون تومانی امری ضروری به نظر می رسید و تحسین برانگیز است اشاره کرد: با این حال این رقم کافی نیست و نیاز ها را پاسخ نمی دهد. وی با اشاره به این که هزینه ساخت مسکن به ازای هر متر مربع به 3 میلیون تومان رسیده اظهار کرد: تسهیلات بانکی باید به گونه ای باشند که 80 درصد از این مقدار را تأمین کنند. وی ادامه داد: با این حال همین که تسهیلات را مقداری افزایش داده اند گامی ارزشمند تلقی می شود.
رشد مسکن در تهران به 91 درصد رسیده است
آخرین اخبار های منتشر شده از سوی بانک مرکزی حاکی از آن است که رشد قیمت مسکن در تهران مرز 91 درصد را هم پشت سر گذاشته است. نرخ دلار اما روندی نزولی را تجربه کرده و به طور میانگین با قیمت ده هزار تومان مبادله می شود. با ارزان شدن دلار و سکه، عده زیادی سرمایه های خود را از این بازار خارج کرده و به سمت مسکن برای سرمایه گذاری آورده اند. به عبارتی بازار مسکن بیشتر از متقاضیانی تشکیل شده که سرمایه ای خوانده می شوند و وجود این افراد کار را سخت تر کرده است. در 24 روز ابتدایی آذرماه سال جاری، قیمت مسکن 9 میلیون و 299 هزار تومان اعلام شده که در مقایسه با آبان ماه و آذرماه سال گذشته به ترتیب رشد 3.3 درصدی و 88.2 درصدی را شاهد بوده است. رشد قیمت در آبان ماه 5.6 درصد برآورد شده حال آن که در آذر، این رقم کاهشی 2.3 درصدی داشته است. عده ای از کارشناسان مسکن ادعا می کنند تا پایان سال جاری قیمت مسکن ثبات را تجربه خواهد کرد ضمن این که احتمال قرار گرفتن مسکن در رکودی دو ساله وجود خواهد داشت. به عقیده این کارشناسان این بازه دو ساله بهترین زمان برای سرمایه گذاری در بخش تولید است.