مقایسه تأثیر گرانی مسکن بر دهک های مختلف جامعه

• >دسته بندی: آخرین مطالب
• آذر ۵, ۱۳۹۷

داده های منتشر شده از سوی مرکز آمار نشان می دهد طی یکسال گذشته دهک های بالا در مقایسه با دهک های پایین از نابسامانی ها و رشد قیمت بیشتر متضرر شده اند. به گزارش این مرکز، تورم نقطه به نقطه دهک دهم و دهک یکم در دومین ماه از پاییز به ترتیب 37.5 درصد و 3 درصد بوده است.

آمار ها حاکی از آن هستند که دهک های پایین درآمدی، در آبان ماه سال جاری کاهش تورم ماهانه را محسوس تر تجربه کرده اند به طوری که افت تورم ماهانه در دهک اول 5.3 درصد گزارش شده است.

بررسی دقیق ارقام منتشر شده نشان می دهد تمام دهک های جامعه در ماه گذشته کاهش قیمت را تجربه کرده اند که این افت قیمت در دهک های پایین جامعه ملموس تر بوده است. تغییر تورم ماهانه از 7.9 درصد در اولین ماه پاییز به 2.6 درصد در آبان ماه از افتی 5.3 درصدی در دهک اول حکایت دارد که از ارقام ثبت شده برای دیگر دهک های درآمدی جامعه بیشتر بوده است.

میزان کاهش تورم ماهانه در دهک دهم 3.4 درصد برآورد شده است. علاوه بر این که میزان افت تورم ماهانه در دهک های بالای جامعه بیشتر گزارش شده میزان تورم نقطه به نقطه نیز در دهک های بالا بیشتر بوده است به گونه ای که تورم نقطه به نقطه دهک های بالا سه درصد بیش از آن چه برای دهک های پایین گزارش شده، بوده است.

تورم ماهانه چه نوساناتی را تجربه کرده است؟

رشد تورم بر اساس آخرین اخبار در ماه گذشته آرام گرفته و به کاهش محسوسی را تجربه کرده است. از ابتدای تابستان سال جاری شاهد رشد فزاینده قیمت در دهک های مختلف جامعه بودیم به طوری که میزان تورم ماهانه در تیرماه سال جاری برای دهک اول 4.1 درصد گزارش شده که از رقم اعلام شده برای دیگر دهک ها کمتر بوده است. به رغم این که چنین اعدادی برای دهک های هزینه ای بسیار بالا قلمداد می شدند  با این حال در ماه های بعد نیز رشد را تجربه کردند تا جایی که تورم ماهانه گزارش شده برای دهک اول درآمدی در مهرماه سال جاری 7.9 درصد بوده است. تا این که آبان ماه روند صعودی رشد تورم ماهانه شکست و میزان تورم طی 5 ماه گذشته به کمترین مقدار رسید. آخرین اخبار مربوط به وضعیت قیمت ها در آبان ماه حاکی از آن هستند که بیشترین تورم ماهانه مربوط به آبان 2.7 درصد بوده است، از این رو این بازه زمانی را به عنوان یک دوره تنفسی برای تمام دهک های درآمدی جامعه عنوان کرده اند، با این وجود میزان افت تورم ماهانه در تمام دهک های جامعه به یک میزان گزارش نشده است، به عبارت دقیق تر بیشترین افت تورم مربوط به دهک های پایین درآمدی بوده، علت این امر را تورم بالا در دهک های پایین طی اولین ماه پاییز عنوان می کنند. گزارش ها نشان می دهند نرخ تورم ماهانه در مهرماه سال جاری برای سه دهک پایین جامعه از 7.8 درصد کمتر نیامده حال آن که این رقم در آبان ماه به 2.6 درصد تغییر پیدا کرده است. میزان افت تورم ماهانه در دیگر دهک ها کمتر گزارش شده به گونه ای که در دهک دهم از 5.9 درصد به 2.5 درصد کاهش یافته است.

دهک های متوسط جامعه بیشترین میزان تورم ماهانه را در اواسط فصل پاییز شاهد بوده اند، به گونه ای که ارقام، بیشترین تورم ماهانه را متعلق به این دهک ها در میانه های پاییز نشان می دهند. به رغم این که در مهرماه و شهریورماه سال جاری اختلاف محسوسی (تا 2.5 درصد) میان تورم در دهک های مختلف جامعه وجود داشت این اختلاف ارقام در ماه گذشته به کمترین مقدار رسیده به گونه ای که تفاوت تورم ماهانه میان دهک های مختلف جامعه از 0.2 درصد تجاوز نکرده است.

مروری بر اتفاقات یک سال اخیر

طی چند ماه گذشته خانوار ها رشد قیمت کالا های مصرفی را کاملا محسوس و چشمگیر احساس کرده اند، با این وجود برای پی بردن به این که فشار اقتصادی وارده بر کدام یک از دهک های جامعه بیشتر بوده نیاز است از شاخص تورم نقطه به نقطه استفاده شود. در این راستا می توان به گزارشات منتشر شده توسط مرکز آمار استناد نمود که شاخص بهای مصرف کننده را در دهک های متفاوت جامعه طی دومین ماه از پاییز ارائه نموده است. از این رو تورم نقطه به نقطه با استناد به آمار های این مرکز قابل استنتاج است. 34.5 درصد نرخ تورم نقطه به نقطه در کل کشور در آبان ماه بوده است که در این میان دهک اول جامعه که بر کم درآمدترین قشر جامعه دلالت دارد با 34.2 درصد تورم نقطه به نقطه، پایین ترین رشد قیمت را تجربه کرده است این درحالی است که میزان تورم نقطه به نقطه در دهک های میانی جامعه از 35 درصد تا 37 درصد متغیر بوده است. در این میان دهک دهم جامعه که به عنوان برخوردارترین دهک جامعه از آن یاد می شود با 37.5 درصد تورم نقطه به نقطه، در صدر جدول قرار گرفته است. این ارقام حاکی از آن هستند که دهک دهم درآمدی جامعه در یکسال اخیر در مقایسه با دیگر دهک های هزینه ای، رشد قیمت کالا های مصرفی را 3 درصد بیشتر تجربه کرده است.

بررسی دقیق سبد مصرفی خانوار ها

چینش متفاوت سبد مصرفی خانوار ها در دهک های مختلف جامعه از دیگر مواردی است که نیازمند بررسی دقیق است. بررسی ها نشان می دهد در دهک اول درآمدی جامعه، نوشیدنی، خوراکی و دخانیات برجسته ترین کالا های مصرفی هستند به طوری که بالغ بر 43 درصد درآمد این خانوار ها به چنین مواردی اختصاص داده می شود. با فاصله گرفتن از دهک های پایین جامعه نقش نوشیدنی و خوراکی در سبد خانوار کمرنگ تر می شود به طوری که دهک سوم و دهک نهم جامعه به ترتیب 36.6 درصد و 24.3 درصد را به خوراکی و نوشیدنی اختصاص می دهند. نقش خوراکی در سبد مصرفی دهک دهم جامعه از دیگر دهک ها کمتر است و تنها یک ششم سبد مصرفی را به خود اختصاص می دهد. در مقابل کالا های غیرمصرفی و خدماتی قرار دارند که هر چه به سمت دهک های برخوردارتر جامعه حرکت می کنیم سهمشان در سبد مصرفی خانوار ها برجسته تر و پررنگ تر می شود. دلیل این امر به تفاوت درآمد خانوار ها بر می گردد. به عبارتی درآمد اندک دهک های پایین جامعه سبب می شود تأمین نیاز های اولیه زندگی همچون خوراک و نوشیدنی مهم ترین اولویت قلمداد شود و بخش قابل توجهی از درآمد آن ها متمرکز به چنین مواری باشد حال آن که در خانوار های برخوردار تهیه نیاز های اولیه چندان دشوار نیست و بخش قابل توجهی از درآمدشان را در بر نمی گیرد. با این حساب رشد قیمت در کالا های مصرفی تورم بالایی را برای دهک های پایین جامه به ارمغان می آورد و چنانچه خدمات و کالا های غیرمصرفی مشمول رشد قیمت شوند این دهک های بالا هستند که تورم را محسوس تر تجربه می کنند. آمار ها حاکی از آن هستند که طی یکسال گذشته کالا های مصرفی چون آشامیدنی ها و خوراکی ها رشد قیمت بیشتری را تجربه کرده اند به طوری که تورم نقطه ای ثبت شده برای خوراکی ها در دومین ماه از پاییز 50.3 درصد بوده است، حال آن که تورم نقطه ای ثبت شده برای کالا های غیرخوراکی 29 درصد بوده، بنابراین انتظار می رود رشد تورم ماهانه در دهک های پایین جامعه بیش از دهک های بالا باشد که در عمل خلاف آن گزارش شده است. این امر نشان می دهد خوراکی هایی که در دهک های برخوردارتر جامعه مورد استفاده قرار می گیرند رشد قیمت و تورم را بیشتر تجربه کرده اند به این خاطر که اکثر آن ها در لیست کالا های وارداتی قرار دارند و این دسته کالا ها توأمان با رشد نرخ ارز، جهش بالای قیمت را تجربه کرده اند. میزان رشد قیمت و تورم نقطه ای درخصوص کالا های لوکس و غیرمصرفی در سمت دهک های بالا بسیار بیشتر از دهک های پایین جامعه گزارش شده است به طوری که اختلاف تورم اعلام شده در این زمینه میان دهک دهم و دهک اول جامعه 11 درصد بوده است. این رقم حاکی از آن است که نوع خدمات دریافتی دهک های بالای جامعه به خدماتی که دهک های پایین بدان بسنده می کنند تفاوت های آشکاری دارد.